openscience

Προσοχή! Μη διαβάσετε το παρακάτω άρθρο αν είσαστε στη δουλειά σας και σας βλέπει κόσμος! Κίνδυνος απόλυσης!

Είναι αλήθεια! Το χασμουρητό είναι μεταδοτικό! Αλλά λογικά αυτό το ξέρετε! Και είναι σχεδόν σίγουρο ότι διαβάζοντας αυτό το άρθρο θα χασμουρηθείτε και εσείς και παραπάνω από μία φορά. Τι είναι όμως το χασμουρητό και γιατί είναι μεταδοτικό; Για να δώσει απαντήσεις στο ερώτημα αυτό η επιστημονική κοινότητα έχει προτείνει πολλές θεωρίες. Η πιο διαδεδομένη είναι ότι χασμουριόμαστε για να εισέλθει στον οργανισμό μας περισσότερο οξυγόνο και να απομακρυνθεί η περίσσεια διοξειδίου του άνθρακα. Η θεωρία αυτή όμως έχει καταριφθεί από το 1987 μετά από πειράματα που απέδειξαν ότι εθελοντές που βρίσκονταν σε περιβάλλον πλούσιο σε οξυγόνο δεν χασμουριόντουσαν λιγότερο και αντίστοιχα όσοι βρίσκονταν σε περιβάλλον με υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα δεν χασμουριόντουσαν περισσότερο από τον μέσο όρο. Μία άλλη θεωρία προτείνει ότι το χασμουρητό είναι ένας τρόπος για επικοινωνία και ανάπτυξη δεσμών με την ομάδα και βασίζεται στην υποσυνείδητη ενσυναίσθηση, δηλαδή στην επικοινωνία μέσω της συναισθηματικής ταύτισης ή κατανόησης. Ενώ στη φύση το χασμουρητό είναι μία φυσιολογική διεργασία για τα ζώα (ακόμα και τα φίδια και οι σαύρες χασμουριούνται), το χασμουρητό μεταδίδεται μόνο μεταξύ των ανθρώπων, των χιμπαντζήδων και ίσως των σκύλων. Σύμφωνα με έρευνες στο Πανεπιστήμιο Calvi στην Ιταλία, ο άνθρωπος αρχίζει να χασμουριέται από έμβρυο ακόμα (από την ενδέκατη εβδομάδα της κύησης) ώστε να αναπτυχθούν σωστά οι πνεύμονες του, αλλά λόγω της μη πλήρους ανάπτυξης του εγκεφάλου το χασμουρητό γίνεται κολλητικό περίπου στην ηλικία των 4 ετών. Παιδιά με αυτισμό είναι λιγότερο πιθανό να χασμουρηθούν αν το κάνει κάποιος διπλανός τους γεγονός που σύμφωνα με τους γιατρούς μπορεί να οφείλεται στη δυσκολία επικοινωνίας και της υποσυνείδητης ενσυναίσθησης των παιδιών αυτών με τους ανθρώπους. Το χασμουρητό όμως δε μεταδίδεται με την ίδια πιθανότητα μεταξύ όλων των ανθρώπων. Έρευνες έδειξαν ότι η πιθανότητα κάποιος να ‘’προσβληθεί’’ από χασμουρητό αυξάνεται με το πόσο κοντά συναισθηματικά ή συγγενικά είναι με τον υπεύθυνο της μετάδοσης δηλαδή τον πρώτο χασμουρητή!

Στα ζώα το χασμουρητό χρησιμεύει στην επικοινωνία της αγέλης. Στους μπαμπουίνους, όταν ο αρχηγός χασμουρηθεί δίνει το σήμα ότι ήρθε η ώρα για ύπνο και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας χασμουριούνται για να δείξουν ότι συμφωνούν με τον αρχηγό. Αν οι προγονοί μας χρησιμοποιούσαν το χασμουρητό με τον ίδιο τρόπο, ίσως η μεταδοτικότητα του ακόμα και στις μέρες μας να είναι κατάλοιπο της μη λεκτικής επικοινωνίας των πρώτων ανθρώπινων ομάδων. Σύμφωνα με μία άλλη σύγχρονη θεωρία, κατά τη διάρκεια του χασμουρητού οι μύες και οι σύνδεσμοι εκτείνονται και αυξάνονται οι καρδιακοί κτύποι, ετοιμάζοντας το σώμα για καταστάσεις ενεργοποίησης όπως μετά από τον βραδινό ύπνο ή όπως συμβαίνει στους αθλητές πριν από περιόδους έντονης άσκησης και συγκέντρωσης. Σε μια πρόσφατη θεωρία από τα Πανεπιστήμια Maryland και Πρίνστον, η οποία δημοσιεύτηκε στο National Geographic, το χασμουρητό χρησιμεύει στην ψύξη του εγκεφάλου. Ανοίγοντας το στόμα αέρας μέσω των ταλαντώσεων της στοματικής κοιλότητας, φτάνει μέχρι τον εγκέφαλο ρίχνοντας τη θερμοκρασία του. Το γεγονός αυτό δικαιολογεί το αυξημένο χασμουρητό κατά τους χειμερινούς μήνες που ο εξωτερικός αέρας είναι ψυχρός, σε αντίθεση με το καλοκαίρι.

Όπως γίνεται κατανοητό η επιστήμη ακόμα δεν έχει αποφανθεί για τα αίτια της μεταδοτικότητας του χασμουρητού! Και αν χασμουρηθήκατε όσο το διαβάζετε… φανταστείτε εμένα που το έγραψα!