Αυτή είναι η τρίλεπτη παρουσίασή μου από τον προκριματικό γύρο του διαγωνισμού Famelab, το 2010. Παρ’ότι κατάφερα να εντυπωσιάσω την κριτική επιτροπή, δεν εμφανίστηκα ποτέ στον τελικό γιατί δε με άφηναν να βγω από το στρατόπεδο νεοσυλλέκτων. Αν σας άρεσε η παρουσίαση για το ουράνιο τόξο, αυτή είναι πολύ, πολύ καλύτερη. Και στα ελληνικά!
Το κομμάτι για τα ελάφια είναι δανεισμένο από Douglas Adams. Μ’ επηρέασε επίσης ένα άρθρο με τίτλο Human Evolution Has Stalled, το οποίο, παρ’ότι αρκετά προκλητικό, θέτει μερικές ενδιαφέρουσες ιδέες. Κυριότερη εξ’αυτών η ιδέα πως η σημερινή κοινωνία περιθάλπει δύο αντίθετες μεταξύ τους απόψεις:
- Είναι λάθος να προσπαθούμε να δημιουργήσουμε καλύτερους ανθρώπους μέσω της επιλεκτικής αναπαραγωγής, της υποχρεωτικής στείρωσης, της γενετικής τροποποίησης ή οποιασδήποτε άλλης μορφής ευγονικής. (Δεν πρέπει να το παίζουμε θεοί).
- Γενετικά κατώτεροι άνθρωποι που σίγουρα θα πεθαίνανε αν έπρεπε να βασιστούν αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις, πρέπει να εξοπλιστούν με κάθε βοήθεια ώστε να επιβιώσουν, και έχουν δικαίωμα στην αναπαραγωγή. (Πρέπει να το παίζουμε θεοί).
Θέλω επίσης να ευχαριστήσω τον πολύ καλό μου φίλο Δημήτρη Πλεξίδα για την ανεκτίμητη βοήθειά του στην επιλογή θέματος και στο brainstorming της ιδέας. Ευχαριστώ επίσης τον Παναγιώτη Θεολόγου που ξέθαψε το βίντεο ολόκληρης της εκδήλωσης, για την ύπαρξη του οποίου δεν είχα ιδέα.
Tο βίντεο καθώς και το κείμενο της παρουσίασης μετά το άλμα.
Όλοι πάνω-κάτω γνωρίζουμε την εξελικτική θεωρία του Δαρβίνου, για τη φυσική επιλογή.
Η ιδέα, χοντρικά, είναι ότι άμα πάρεις 10 ελάφια, και τα πετάξεις σ’ένα κρύο περιβάλλον, κι επιστρέψεις μετά από καμιά 10αριά γενιές, τα ελάφια που θα βρεις θα’χουν παχύτερο τρίχωμα. Κι ο λόγος γι’αυτό είναι ότι κάποιο από τα αρχικά σου ελάφια θα είχε ελάχιστα παχύτερο τρίχωμα από τα υπόλοιπα, αυτό θα του έδινε ελάχιστες παραπάνω πιθανότητες να επιβιώσει και να κάνει σεξ, οι απόγονοι του θα είχαν λίγο παχύτερο τρίχωμα, κι όυτω καθ’εξής.
Δηλαδή η εξέλιξη, είναι σαν το σφουγγάρισμα.
Όχι.
Γενικώς δε θέλω να σταθώ τόσο στο μηχανισμό της εξέλιξης, όσο στο πως έχει επηρεάσει το ανθρώπινο είδος. Γιατί η εξέλιξη μας έχει φερθεί πολύ ευνοϊκά. Μας έχει προικίσει με λογική, γλώσσα, αντίχειρες και τρίχες στη μασχάλη. Ναι! Γιατί θα μπορούσαμε να είμαστε ο πλατύπους, που δεν έχει ούτε λογική, ούτε γλώσσα, ούτε αντίχειρες, ούτε μασχάλες. (Δε μπορεί να κουβαλήσει καρπούζια. Πρέπει να τα σπρώχνει με το ράμφος.)
Μάλιστα, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η εξέλιξη μας έχει ευνοήσει σε τέτοιο βαθμό, που την έχουμε ξεπεράσει. Έχουμε υπερβεί την ίδια τη διαδικασία που μας έφερε εδώ που είμαστε.
Γιατί αν πάρεις έναν άνθρωπο και τον πετάξεις σ’ένα πιο κρύο περιβάλλον, θα δει το ελάφι και θα πει “Huh… αυτό το τρίχωμα φαίνεται παχύ και ζεστούλι. Θα το πάρω!”
Όλη η σύγχρονη τενολογία, η σύγχρονη ιατρική και τα σύγχρονα προφυλακτικά έχουν σαν αποτέλεσμα να μην εφαρμόζεται πάνω μας η φυσική επιλογή. Έχουν σαν στόχο όλοι οι άνθρωποι να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες στη ζωή ανεξάρτητα από τη γενετική τους προδιάθεση, είτε είναι καρκινοπαθείς, διαβητικοί ή οπαδοί του Ολυμπιακού.
Αλλά μας αγχώνει αυτό. Μας αγχώνει γιατί ξέρουμε ότι όλη αυτήν τη γνώση δεν την έχουμε εσωτερικεύσει. Δεν υπάρχει στο DNA μας. Δεν έχουμε γονίδιο για το πως να φτιάχνεις αυτοκίνητο, κινητό ή το ίντερνετ. Άμα κάτι πάει στραβά, αν σπάσει ο διάλος το ποδάρι του, και, για παράδειγμα, ανέβει η στάθμη του νερού ένα μέτρο, ή μας χτυπήσει μετεωρίτης ή κάτι, 10.000 χρόνια τεχνολογικής ανάπτυξης θα εξαφανιστούν έτσι (σναπ). Το συνειδητοποιούμε αυτό άμα πέσει το ρεύμα ή αν βρεθούμε νύχτα σε καμιά περίεργη γειτονιά… δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα τα τελευταία 10.000 χρόνια. Οι πιθανότητες επιβίωσής μας είναι οι ίδιες.
Η εξέλιξη, όμως, μας έχει προικίσει και με άλλο ένα χαρακτηριστικό, έτσι, σαν αποχαιρετιστήριο δώρο, κι αυτό είναι το foresight. Η προγνωστικότητα…; Η δυνατότητα να προβλέπουμε τις συνέπειες των πράξεών μας και να δρούμε ώστε να τις αποτρέψουμε.
Το θέμα, τώρα, είναι αν θα τη χρησιμοποιήσουμε.
Αλλά και να μην το κάνουμε, θα φροντίσει για μας η φυσική επιλογή.
Την κριτική επιτροπή απαρτίζανε οι Γιώργος Ζαρκαδάκης: Πρόεδρος, Μηχανικός, Συγγραφέας, Εκδόσεις ΑΒΓΟ, Στάθης Γκόνος: Διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Βιολογικών Ερευνών και Βιοτεχνολογίας, Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Αντώνης Καφετζόπουλος: Ηθοποιός, Ιωάννα Σουφλέρη: Βιολόγος και Δημοσιογράφος
(γέλια)
Ιωάννα Σουφλέρη: Δε μας είπε όμως κάτι γι’αυτόν…
Αντώνης Καφετζόπουλος: Δημήτρη, λίγο πες μας για σένα, καταρχήν.
Εγώ: Σπουδάζω Ηλεκτρολόγος Μηχανικός…
ΑΚ: Ηλεκτρολόγος Μηχανικός;
Εγώ: Ναι. Είμαι στο 7ο έτος των 5ετών σπουδών μου. (γέλια) Ταυτόχρονα κάνω stand-up comedy στο Μοναστηράκι… ασχολούμαι με πολλά πράγματα, το ίντερνετ, με το σκίτσο, με το σχέδιο.
ΑΚ: Και… επέλεξες ένα θέμα που είναι έξω από τις σπουδές σου.
Εγώ: Ναι, ένα θέμα που βρήκα περισσότερο ενδιαφέρον παρά… Γιατί αν μ’ενδιέφεραν οι σπουδές μου, θα’χα τελειώσει τώρα.
(γέλια)
ΑΚ: Δε θέλω να προσθέσω κάτι. Όχι δεν έχω, δε θέλω.
ΑΖ: Έχουμε 2 Βιολόγους στην παρέα. Για να τους ακούσουμε. 2μιση.
Στάθης Γκόνος: Λοιπόν, Δημήτρη, καλά, χαρισματικότητα, προφανώς, έχεις ήταν πολύ εύληπτο. Ίσως, και δεδομένου ότι δεν είναι οι σπουδές σου στον τομέα της Βιολογίας, άρα προφανώς υπάρχει άλλου είδους εμβάθυνση. Το μόνο το οποίο θα ήθελα ν’ακούσω πάλι για να το σοβαρέψω, είναι όλο αυτό το θέμα το τεράστιο το περί ντετερμινισμού ή όχι. Και η εξέλιξη βασίζεται πάρα πάρα πολύ στην τυχαιότητα, θα ήθελα λοιπόν λίγο να υπάρχει κι αυτή η νότα…
Εγώ: Περί creationism ας πούμε… ή…;
ΣΓ: Ναι, δηλαδή ήταν ωραίο, μας άρεσε, αλλά νομίζω θα μπορούσαμε να πούμε και λίγα νοήματα, έτσι να περάσουμε ανάμεσα…
Εγώ: Το νόημα περισσότερο που ήθελα να περάσω, γιατί με προβλημάτισε αυτό, και καλά το creationism συγκεκριμένα, δηλαδή το κατά πόσον μας έπλασε ο Θεός έτσι… θεωρώ ότι δεν είναι καν θεωρία, οπότε δε χρειάζεται καν ν’ασχοληθώ. Αλλά από κει και πέρα, επειδή με προβλημάτισε πολύ, δηλαδή, αλλιώς θα έπιανα πιο πέρα, transhumanism δηλαδή eugenics και τέτοια, αλλά επειδή ήθελα να κλείνει με αρχή μέση και τέλος τελικά κατέληξα σ’αυτό.
ΣΓ: Συμφωνώ, πάντως επίσης, μια και κλείνουμε τώρα, πότε είχαμε το έτος Δαρβίνου, πέρυσι; Είχαμε ανεκδιήγητες, όχι εισηγήσεις, αλλά ερωτήσεις κι αντιρρήσεις από το κοινό, δηλαδή ζούμε σε μια χώρα που κάποια πράγματα δυστυχώς δεν είναι αυτονόητα οπότε ακριβώς το να μπορούμε να τα κοινωνούμε σωστά… (video jumps)
Εγώ: Παρόλ’αυτά έχουμε μεγαλύτερο ποσοστό πίστης στην εξέλιξη από την Αμερική.
ΙΣ: Καλά, αυτό δεν είναι δύσκολο.
(γέλια)
ΑΚ: Κι από την Τουρκία.
ΙΣ: Λοιπόν, πρέπει να σου πω ότι μ’εντυπωσίασες, για 2 λόγους. Καταρχάς, ταυτιζόμαστε σ’αυτό που είπες για το creationism. Πέρασα έναν χρόνο πέρυσι να γράφω κάθε βδομάδα για το Δαρβίνο. Κάθε βδομάδα. Κι είχα αποφασίσει κι εγώ ότι δε θ’ασχοληθώ με τους δημιουργηστές ακριβώς γιατί μας κάνουν κι ασχολούμαστε και αρνούμαι ν’ασχοληθώ με κάτι που όπως λες δεν έχει scientific…
Εγώ: Μα και με το ν’ασχολείσαι τελικά τους βοηθάς.
ΙΣ: Τους βοηθάς, το θεωρώ κι εγώ. Εν πάσει περιπτώσει σ’αυτό συμφωνούμε. Πρέπει να πω ότι η ευκολία… Μ’εντυπωσίασε το ότι ξέρεις τόσο καλά τα πράγματα ούτως ώστε να μπορείς να κάνεις και αστεία με αυτά.
Εγώ: Καλά το παράδειγμα είναι λίγο σηκωμένο από Douglas Adams δηλαδή το έλεγε αυτός αλλά… το δέχομαι.
(γέλια)
ΙΣ: ‘Ντάξει. Λοιπόν. Δεν ξέρω αν μπορούσε να χωρέσει κι ο ντετερμινισμός αλλά και που δε χώρεσε, μου άρεσε ως παρουσίαση.
ΑΚ: Να συμπληρώσω ότι, πριν δώσω το λόγο στον κ. Ζαρκαδάκη που μπορεί να σε κατακεραυνώσει, ότι για πρώτη φορά στη ζωή μου απ’όσο θυμάμαι αυτά τα 4 χρόνια διαφωνώ με τον Στάθη. Το θέμα κατά πόσο δίνοντας με την περίθαλψη, την κοινωνικότητα –κι όχι μόνο την περίθαλψη έτσι;– και την εξέλιξη της τεχνολογίας της υγείας την ίδια ευκαιρία σε όλους να επιβιώσουν, είναι ένα πράγμα το οποίο σταματάει την εξέλιξη το βρίσκω εξαιρετικά βαθύ και τρομερά ενδιαφέρον.
Εγώ: Νόμιζα ότι πήγαινε κάπου αρνητικά.
ΑΚ: Και πρώτης γραμμής.
ΓΖ: Δημήτρη εγώ δεν έχω κεραυνούς να σου στείλω. Μου άρεσε πάρα πολύ η παρουσίασή σου. Νομίζω ότι είναι σίγουρα ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος να μιλήσεις σε κάποιον που δεν έχει ποτέ ακούσει για την εξέλιξη, πολύ πιθανόν την άκουσε αλλά δεν την πολύκατάλαβε ή πολύ πιθανόν την άκουσε δεν την πολυκατάλαβε κι αποφάσισε ότι δεν του κάνει. Να του εξηγήσεις μερικά πράγματα με τον τρόπο που τα εξήγησες ώστε τουλάχιστον να… να πάψει να τη φοβάται καταρχήν, έτσι; Και να ενδιαφερθεί λίγο περισσότερο να μάθει τι στα κομμάτια λένε όλοι αυτοί οι άνθρωποι και τέλος πάντων τι γίνεται σ’αυτόν τον κόσμο. Ντάξει; Οπότε, ναι, ευχαριστούμε πάρα πολύ για μια πολύ ωραία παρουσίαση. Γεια σου.
RSS Feeds/Ροές δεδομένων: 
