openscience

Καμιά φορά, όταν επιστρέφω στο σπίτι από το πατρικό μου στην Κυψέλη, ανεβαίνω τη λεωφόρο Αλεξάνδρας και, …δήθεν για να αποφύγω την κίνηση, στρίβω δεξιά στην οδό Παναθηναϊκού, εκεί στο γήπεδο της Λεωφόρου. Κόβω ταχύτητα, ρίχνω μια κλεφτή ματιά στο Οινομαγειρείο, σταματάω υποχρεωτικά στο «στοπ» της Αρματολών και Κλεφτών, στο σημείο που γίνεται Τσόχα, κοιτάζω …προσεκτικά προς την είσοδο του κλειστού κολυμβητηρίου και στρίβω αριστερά. Με την ίδια χαμηλή ταχύτητα, περνάω από τα εκδοτήρια, όπου καμιά φορά πετυχαίνεις την πόρτα ανοικτή και μπορεί να δεις μέχρι και τον αγωνιστικό χώρο και παλιότερα μπορεί να έβλεπες και τον κυρ-Γιάννη, του οποίου η μορφή δέσποζε πάντοτε μέσα, αλλά και έξω από το γήπεδο. Προχωράω αργά, μέχρι την «7», την είσοδο του «Τάφου του Ινδού», χαζεύω τους πιτσιρικάδες του βόλεϊ πριν ή μετά από την προπόνηση και μετά, ήσυχος και σχεδόν εξαγνισμένος, συνεχίζω τη διαδρομή σαν να μη συμβαίνει τίποτα.

Η προεκλογική περίοδος τελείωσε: αύριο ξημερώνει Κυριακή και μετά, κάθε κατεργάρης στον πάγκο του. Ευτυχώς δηλαδή, γιατί σε αυτήν την προεκλογική περίοδο μιλήσαν όλοι και, κυρίως, τους ακούσαμε όλους και τα ακούσαμε όλα. Ακούσαμε ότι ο άνθρωπος που ήταν αρχιτέκτονας του κατάπτυστου νόμου περί (μη) ευθύνης υπουργών, ο άνθρωπος που εισηγήθηκε την αθωότητα του Τσοχατζόπουλου στο πόρισμα της εξεταστικής επιτροπής, θα είναι αυτός που θα «καθαρίσει» τη χώρα. Ότι το έλλειμμα δημιουργήθηκε το 2009 κι όχι το 2010, αλλά θα είναι μεγάλη επιτυχία αν μετά το μνημόνιο θα φτάσουμε, ισοπεδωμένοι και με ΑΕΠ Αφρικανικής χώρας, στο επίπεδο του χρέους του 2009. Ακούσαμε ότι θα τα καταφέρουμε επειδή το έγραψε ο Ελύτης, αλλά και ότι μια παράταξη που θέλει να κυβερνήσει και μάλιστα έχει ήδη μοιράσει και τα οφίτσια, έχει σαν Plan B, αν αποτύχει η επαναδιαπραγμάτευση που προτείνει, το «να βάλει τα δυνατά του για να πετύχει το Plan A και να μην το υπονομεύουμε» (Π. Σκουρλέτης – ΣΥΡΙΖΑ στο δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1).

Θες να μάθεις πως δουλεύουν τα πράγματα, από το ποδήλατό σου μέχρι το ηλιακό σύστημα; Είσαι έτοιμος να ακούσεις την εξήγηση της θεωρίας της σχετικότητας μέσα από ένα τραγούδι ραπ; Τότε το School Lab σε περιμένει!

Disclaimer: πρέπει να ομολογήσω ότι δεν είμαι πολύ καλός στο να λέω ιστορίες. Για το λόγο αυτό, αν η παρακάτω ιστορία σάς φαίνεται ενδιαφέρουσα, προτείνω να την ακούσετε από την Jane McGonigal εδώ. Παρόλα αυτά, θα προσπαθήσω να την πω κι εγώ, όπως την κατάλαβα, περισσότερο για λόγους πληρότητας...

Ο Ηρόδοτος είναι γνωστός ...μπαρουφολόγος. Εντάξει, για να μην τα ισοπεδώνουμε όλα, του άρεσε λιγάκι να υπερβάλλει στις διηγήσεις του – άλλωστε, ο ίδιος εννοεί περισσότερο την «Ιστορία» του σαν αυτοψία, έρευνα και κριτική, παρά σαν παράθεση πραγματικών γεγονότων. Ειδικά η αποτίμησή του για τους Περσικούς πολέμους και, κυρίως, για τη μάχη των Θερμοπυλών, είναι έτσι χτισμένη ώστε περισσότερο να απευθύνεται στο εθνικό φρόνημα (ό,τι κι αν σήμαινε αυτό στην εποχή του), παρά στον ιστορικό του μέλλοντος: για παράδειγμα, η αναφορά του για «στρατό ενός εκατομμυρίου Περσών» μοιάζει μάλλον με σενάριο Χολλυγουντιανής ταινίας ή με διαμετακομιστικό εφιάλτη, ειδικά αν σκεφτούμε τις δυνατότητες μετακινήσεων εκείνης της εποχής. Σε ό,τι αφορά πάντως στην εξιστόρηση της περιπέτειας των κατοίκων της Λυδίας, της χώρας ανατολικά της Ιονίας και της Αιολίας, ο Ηρόδοτος δικαιώνεται δεκάδες αιώνες αργότερα από τους βιολόγους και τους γενετιστές. Τι είπε ο Ηρόδοτος; Οι Λυδοί ήταν οι πρώτοι που έκοψαν νομίσματα από χρυσό και οι πρώτοι που έπαιξαν παιχνίδια χρησιμοποιώντας κάτι που μοιάζει με ζάρια, φτιαγμένο από οστά ζώων. Τα παιχνίδια αυτά ήταν ουσιαστικά η βάση για όλα τα παρόμοια παιχνίδια που ξέρουμε σήμερα και δεν είναι τυχαίο ότι η λατινική λέξη για το ρήμα «παίζω» είναι “ludo”. Οι Λυδοί, λοιπόν, είναι μάλλον και οι εφευρέτες των παιχνιδιών «σοβαρού σκοπού» (serious games) και μάλιστα στην περίπτωσή τους, πιο σοβαρού δε γίνεται: γεωλογικά ευρήματα μιλάνε για πολυετή πτώση της μέσης θερμοκρασίας στη χώρα τους, η οποία κατέστρεψε τη γεωργική τους οικονομία κι έφερε θανάσιμο, πολυετή λιμό. Το μέγεθος του προβλήματός τους ήταν τέτοιο, που η τροφή απλά δεν έφτανε για όλους – επινόησαν λοιπόν το παιχνίδι με τα «ζάρια» με τη λογική ότι κάθε μέρα οι μισοί κάτοικοι θα έτρωγαν και οι άλλοι μισοί θα ...ξεχνούσαν την πείνα τους με το παιχνίδι, ενώ οι ρόλοι να εναλλάσσονταν την επόμενη. Με αυτό το τέχνασμα πέρασαν τα χρόνια, και οι Λυδοί απλά συντηρούνταν – κάποια στιγμή όμως, ο κόμπος έφτασε στο χτένι. Το φαγητό απλά δεν έφτανε για να φάνε όλοι και ο βασιλιάς τους ο Άτυς πήρε τη μεγάλη απόφαση: το μισό βασίλειο θα έφευγε για άλλες πολιτείες, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη και με την «προίκα» του ονόματος και της ιστορίας της Λυδίας (τι ειρωνεία, βασιλιάς της Λυδίας υπήρξε και ο Κροίσος...) και οι υπόλοιποι απλά θα τα έβγαζαν πέρα με τη τροφή που θα παραγόταν από τα χωράφια της χώρας. Ο βασιλιάς, λοιπόν, έμεινε πίσω και έστειλε τους μισούς υπηκόους του, μαζί και το γιο του, σε ένα ταξίδι στο άγνωστο. Αν η ιστορία σάς φαίνεται απίθανη, ακούστε αυτό: μελετώντας το DNA από τα λείψανα Ετρούσκων κατοίκων της πόλης του Murlo, στην κεντρική Ιταλία, αλλά και ορισμένων ασυνήθιστων για την περιοχή ποικιλιών βοοειδών, οι ερευνητές Ιταλικών, Γερμανικών και Αμερικανικών Πανεπιστημίων συμφωνούν ότι οι κάτοικοι της περιοχής παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά με αυτά των κατοίκων της Εγγύος Ανατολής, εκεί που βρισκόταν δηλαδή η αρχαία Λυδία, ενώ τα κοπάδια τους πρέπει να μεταφέρθηκαν από τους Λυδούς στη νέα τους πατρίδα, αφού η πιθανότητα εμπορικής συναλλαγής εκείνη την περίοδο μάλλον πρέπει να αποκλειστεί.