openscience

Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι έλυσαν ένα αίνιγμα αιώνων, το οποίο είχε προβληματίσει ακόμη και τους Κάρολο Δαρβίνο και Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας. Και η απάντηση ήταν εκπληκτική: Οι ζέβρες ανέπτυξαν τις ζωηρές ρίγες τους ως εντομοαπωθητικό.

Έχουν ακουστεί τόσα για αυτές τις ρίγες! Οι άνθρωποι συχνά νομίζουν ότι οι ζέβρες έχουν ρίγες για λόγους απόκρυψης ή καμουφλάζ. Για τα μεγάλα σαρκοφάγα που έχουν αχρωματοψία, οι ρίγες θα μπορούσαν να καταστήσουν τις ζέβρες δυσδιάκριτες στα ψηλά χόρτα.

Μια άλλη θεωρία λέει ότι οι εντυπωσιακές μαύρες και άσπρες ρίγες τους είναι μια μορφή χρωματισμού διάσπασης, που λειτουργεί για να επισκιάσει το περίγραμμα του σώματος ή να μπερδέψει τους θηρευτές και τα παράσιτα μέσω οπτικών ψευδαισθήσεων.

'Εχει επίσης αναφερθεί ότι καθώς οι ζέβρες τρέχουν σαν κοπάδι, οι ρίγες επιτυγχάνουν ένα αποτέλεσμα που αποσπά την προσοχή και ονομάζεται τύφλωση κίνησης.

Τέλος, έχει υποστηριχτεί ότι οι ρίγες δεν έχουν σχέση με την αποφυγή των θηρευτών, αλλά ότι βοηθούν στη διαχείριση της θερμότητας μέσω της μείωσης των θερμικών φορτίων.

Ωραίες όλες αυτές οι υποθέσεις, αλλά κανείς ως τώρα δεν τις είχε τσεκάρει όλες μαζί.

Για να παύσει η διαμάχη μεταξύ των διαφόρων θεωριών, ο Tim Caro και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνια, εξέτασαν τη γεωγραφική κατανομή των σύγχρονων και εξαφανισμένων ειδών του γένους των Ιππιδών (τα οποία περιλαμβάνουν τις ζέβρες, τα άλογα και τα γαϊδούρια). Μεταξύ των επτά ειδών, και μερικών υποειδών, που εξετάστηκαν, υπήρχαν ζώα και με ρίγες και χωρίς. Στη συνέχεια, συνέκριναν τις γεωγραφικές περιοχές με περιβαλλοντικές μεταβλητές, όπως οι μεγάλοι θηρευτές, οι συνθήκες αναπαραγωγής των εκτοπαρασίτων (δηλαδή των παρασίτων που ζουν στην εξωτερική επιφάνεια του σώματος), και η θερμοκρασία.

Και πού κατέληξαν μετά από όλα αυτά;

Ο Caro και η παρέα του βρήκαν ότι οι περιοχές στις οποίες ζουν είδη με τις πιο διακριτές ρίγες (Equus burchelli, Ε. zebra, και Ε. grevyi), συμπίπτουν εντυπωσιακά με τις περιοχές όπου δραστηριοποιούνται ιδιαιτέρως ενοχλητικά και αιμοσταγή έντομα που μεταφέρουν ασθένειες, όπως οι αλογόμυγες (ταμπανίδες) και οι μύγες τσε-τσε (γλωσσινίδες). Αυτή η διαπίστωση ισχύει τόσο για τα διαφορετικά είδη και υποείδη των Ιππιδών, όσο και για τους διάφορους τύπους ράβδωσης (δηλαδή για ρίγες στο πρόσωπο, στο λαιμό, στα πλευρά, στα οπίσθια, στην κοιλιά ή στα πόδια του ζώου με ποικίλη ένταση και πάχος, καθώς και για τη ράβδωση σκιάς).

Όπως δήλωσε ο Caro σε ένα δελτίο τύπου: "Ξανά και ξανά, υπήρχε ισχυρότερη ράβδωση σε περιοχές του σώματος των ζώων, σε εκείνα τα μέρη του κόσμου όπου υπήρχε περισσότερη ενόχληση από το τσίμπημα των μυγών". Εξάλλου, όπως είναι γνωστό, ορισμένες μύγες αποφεύγουν μαύρες και άσπρες επιφάνειες, προτιμώντας εκείνες με ομοιόμορφο χρωματισμό (το γιατί συμβαίνει αυτό είναι ένα άλλο μυστήριο για ένα επόμενο άρθρο).

Από την άλλη πλευρά, δεν βρέθηκαν συνεπή στοιχεία μεταξύ των ειδών που να υποστηρίζουν τις υποθέσεις του καμουφλάζ, της αποφυγής θηρευτών, της διαχείρισης της θερμότητας ή κάποιας πτυχής κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Υπάρχει όμως ακόμη μια απορία: γιατί έχουν ρίγες μόνο οι ζέβρες; Σύμφωνα με τη μελέτη, σε αντίθεση με άλλα θηλαστικά της Αφρικής που έχουν οπλές και ζουν στις ίδιες περιοχές, οι ζέβρες έχουν τρίχωμα κοντύτερο από το μήκος του στόματος των μυγών που τσιμπάνε, καθιστώντας έτσι αυτές ιδιαίτερα ευάλωτες στην ενόχληση.

Έτσι λοιπόν εξηγείται και η εμφάνιση της Γιουβέντους: διώχνει τις μύγες!

Πηγή