openscience

Το Τμήμα Φυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης διοργανώνει χειμερινό σχολείο αστροφυσικής στο αμφιθέατρο του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς και το Αρχοντικό Βέργου. Το σχολείο έχει σαν βασικό στόχο να φέρει κοντά διακεκριμένους επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με φοιτητές που ειδικεύονται ή επιθυμούν να ειδικευτούν στην Αστροφυσική.

Η διοργάνωση του συγκεκριμένου σχολείου θα δώσει τη δυνατότητα απόκτησης και βιωματικής επεξεργασίας ειδικών γνώσεων, μέσω της παρακολούθησης και συνδιαλλαγής, με τους πλέον αναγνωρισμένους επιστήμονες του κλάδου, ενώ η επανάληψη της πραγματοποίησής του ετησίως και η εναλλαγή της θεματικής περιοχής του, θα καλύψει μακροπρόθεσμα ένα ευρύ φάσμα επιμέρους θεμάτων αιχμής στην επιστήμη της Αστροφυσικής. Θα πραγματοποιηθούν τέσσερις πρωινές εισηγήσεις από τέσσερις διαφορετικούς καθηγητές πανεπιστημίου / ερευνητές. Θα ακολουθήσουν τέσσερα απογευματινά εργαστήρια όπου οι φοιτητές, χωρισμένοι σε μικρές ομάδες θα εργαστούν σε συγκεκριμένα project της επιλογής τους. Την τελευταία μέρα οι φοιτητές θα παρουσιάσουν τα project τους στο πλαίσιο ενός mini συνεδρίου και θα ακολουθήσει συζήτηση και αξιολόγηση από τους ακαδημαϊκούς. Οι εισηγήσεις όπως και οι παρουσιάσεις των φοιτητών θα είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο μετά το τέλος του Χειμερινού Σχολείου.

Συμμετοχή

Στο σχολείο θα συμμετέχουν νέοι φοιτητές από την Ελλάδα με απώτερο σκοπό να γίνει σημείο αναφοράς για την επιμόρφωση των νέων επιστημόνων του κλάδου της Αστροφυσικής στην ευρύτερη περιοχή.
Η μεγαλύτερη συμμετοχή αναμένεται να είναι από τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα όλης της χώρας, και ειδικότερα αυτών της Βόρειας Ελλάδας, όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Το σχολείο θα ανακοινωθεί σε όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια και θα αναρτηθεί σε σε όλες τις ιστοσελίδες που παρουσιάζουν συνέδρια και σχολεία του αντικειμένου. Για την επιλογή όσων παρακολουθήσουν, οι φοιτητές θα πρέπει να υποβάλουν φόρμα συμμετοχής και βιογραφικό σημείωμα μέχρι και τις 25 Νοεμβρίου 2010. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των αιτήσεων και η τελική επιλογή των συμμετεχόντων θα ανακοινωθούν μέχρι και τις 30 Νοεμβρίου 2010.

Πρόγραμμα

Βασίλης Χαρμανδάρης, Πανεπιστήμιο Κρήτης, http://users.physics.uoc.gr/~vassilis: Παραγωγή Ενέργειας σε Γαλαξίες
Οι μακρινοί γαλαξίες αν και αποτελούν συχνά αμυδρές σημειακές πηγές στον ουρανό αλλά συνεισφέρουν στο μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που φτάνει στη Γη, σχεδόν σε όλα τα μήκη κύματος. Στην παρουσίαση αυτή θα συζητήσουμε ποιοτικά, από την σκοπιά της παρατηρησιακής αστροφυσικής, τους βασικούς μηχανισμούς παραγωγής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και τα κύρια χαρακτηριστικά τους, τη χρήση της φασματοσκοπίας στην εκτίμηση ταχυτήτων, μαζών, και χημικής σύνθεσης των γαλαξιών, και την ανάλυση της συνολικής φασματικής ενεργειακής κατανομής ενός γαλαξία ως μέθοδο για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων του.
Λουκάς Βλάχος, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, http://www.astro.auth.gr/~vlahos: Αστροφυσική Υψηλών Ενεργειών (Πηγές ακτίνων Χ και Γάμμα)
Θα επιχειρήσουμε μια σύντομη περιήγηση στις πηγές ακτινών Χ και γ με σκοπό να μελετήσουμε τους μηχανισμούς ακτινοβολίας τους και τα πιθανά φυσικά χαρακτηριστικά τους στη συνέχεια θα μελετήσουμε τις φυσικές διεργασίες (Εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων , σχετικιστικές ροές, τυρβώδη μαγνητικά πεδία) που μπορούν να επιταχύνουν φορτία και να δημιουργήσουν αυτές τις πηγές.
Μανώλης Πλειώνης, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, http://www.astro.noa.gr/~mplionis: Η Διαστολή του Σύμπαντος: Έννοιες και πειραματική απόδειξη
Θα συζητήσουμε:
(1) Βασικά στοιχεία για την ιστορική διαδρομή της ανθρώπινης νόησης σχετικά με το Σύμπαν (2) Την θεωρητική πρόβλεψη της ΓΘΣ σχετικά με την δυναμική του Σύμπαντος
(3) Τα πρώτα πειραματικά δεδομένα για τις κοσμολογικές κινήσεις των γαλαξιών
(4) Ποια η ερμηνεία της απομάκρυνσης των γαλαξιών από τον παρατηρητή, ποια η έννοια της διαστολής του σύμπαντος (τι διαστέλλεται; μέσα σε τι διαστέλλεται, κλπ).
(5) Σύγχρονες μεθοδολογίες υπολογισμού των κινήσεων των γαλαξιών και χρήση τους για υπολογισμό κοσμολογικών αποστάσεων, χρήση υπερκαινοφανών αστέρων τύπου Ια.
Σπύρος Βασιλάκος, Ακαδημία Αθηνών, http://astro.academyofathens.gr/people/sbasil: Σύγχρονες Κοσμολογικές απόψεις για την ερμηνεία της επιταχυνόμενης διαστολής
Θα συζητήσουμε αναλυτικά τη δυναμική του Σύμπαντος, τη χωρική του καμπυλότητα και για τα παρατηρησιακά δεδομένα που οδηγούν στην παραδοχή ότι η διαστολή του Σύμπαντος επιταχύνεται τα τελευταία 6.5-8 δισεκατομμύρια χρόνια. Θα αναπτύξουμε επίσης τις θεωρητικές συνέπειες της επιταχυνόμενης διαστολής. Συγκεκριμένα θα δώσουμε πιθανές θεωρητικές ερμηνείες της επιταχυνόμενης διαστολής οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν στην αναθεώρηση των βασικών θεωριών της Φυσικής όπως αυτή της Γ.Θ.Σ σε Κοσμολογικές κλίμακες.