Η ζωή και ο θάνατος των αστέρων- Επεισόδιο 1: Οι πρωτοαστέρες!

 Ημερομηνία: Δευτέρα 26 Νοε 2007
Συγγραφέας: Άννα Χριστοδούλου

Εικόνα: Άννα Χριστοδούλου
Pin It

Eagle Nebula pillarsΑστέρια. Φωτίζουν τις νύχτες μας, ασάλευτα καθώς τα βλέπουμε στο νυχτερινό στερέωμα. Ονειρευόμαστε να τα κατακτήσουμε και να μάθουμε τα μυστικά τους. Και μερικές φορές αναρωτιόμαστε... Άραγε από τι είναι φτιαγμένα; Και ποιά είναι η συνταγή για να μαγειρέψει η φύση ένα αστεράκι;

Σκόνη και αέριο. Από αυτά αποτελείται ο μεσοαστρικός χώρος και αυτά είναι τα αρχέγονα υλικά από τα οποία σχηματίζονται τελικά οι αστέρες. Όταν μιλάμε για αέριο εννοούμε κυρίως υδρογόνο (74%), ήλιο (24%) και σε πολύ μικρότερο ποσοστό άλλα βαρύτερα στοιχεία (2%). Η σκόνη πιθανολογείται ότι αποτελείται από σωματίδια διάφορων στοιχείων, όπως γραφίτης, σίδηρος, πυρίτιο, παγοκρύσταλλοι κα.

Τυχαίες μεταβολές στην πυκνότητα του αερίου δημιουργούν συμπυκνώσεις ύλης, οι οποίες έχουν πολύ μικρή θερμοκρασία, όχι μεγαλύτερη από -260 βαθμούς Κελσίου. Οι συμπυκνώσεις αυτές αναπτύσσονται σιγά σιγά και τελικά αρχίζουν να συμπιέζονται κάτω από την ίδια τους τη βαρύτητα. Βρίσκομαστε στη φάση που έχουμε σφαιρίδια (globules), δηλαδή μικρά, πυκνά, σφαιρικά και σκοτεινά νέφη που είναι τα πρώτα στάδια των πρωτοαστέρων.

Όπου υπάρχει συσσωρευμένη μάζα, η βαρύτητα είναι ισχυρότερη κι έτσι το αέριο που την περιβάλλει καταρρέει προς την περιοχή αυτή. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι ότι η πυκνότητα αυτής της περιοχής αυξάνεται κι άλλο. Χάρη στην βαρύτητα λοιπόν έχουμε έναν μηχανισμό συμπίεσης. Στην συνέχεια αυτές οι συμπυκνώσεις αποκτούν αυτοτέλεια και δημιουργούν τους πρωτοαστέρες. Ένας πυκνός, νεογέννητος πρωτοαστέρας μπορεί να έχει διάμετρο εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο ενός κανονικού άστρου.

Είναι πάρα πολύ δύσκολο να παρατηρήσουμε έναν πρωτοαστέρα γιατί ένα πέπλο αερίου και σκόνης μας εμποδίζει, απορροφώντας σχεδόν όλο το φως που ακτινοβολεί. Το μόνο που μας δηλώνει την ύπαρξή του είναι μια πολύ ασθενής υπέρυθρη ακτινοβολία.

apo ti wikipedia: astriko brefokomeio!Στην συνέχεια, μόλις σχηματιστεί ο πρωτοαστέρας, αρχίζει μια διαμάχη η οποία θα συνεχίζεται σε όλη του τη ζωή. Η βαρύτητα, η οποία τον βοήθησε να σχηματιστεί, στρέφεται τώρα εναντίον του και προσπαθεί να τον συντρίψει. Κάτω λοιπόν από την επίδραση της ίδιας του της βαρύτητας συστέλλεται, καταρρέει δηλαδή προς το κέντρο του, ενώ ταυτόχρονα αρχίζει και εκπέμπει θερμική ενέργεια. Αυτή η κατάρρευση της ύλης συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει αρκετά μεγάλη πίεση στο εσωτερικό του για να εξισορροπήσει το βάρος των ανώτερων στρωμάτων του. Η συστολή κρατάει χιλιάδες χρόνια και παράλληλα αυξάνεται διαρκώς η θερμοκρασία και η πίεσή του. Σε κάποια φάση η πίεση του εσωτερικού του αυξάνεται αρκετά ώστε να επιβραδύνει σημαντικά την κατάρρευση του πρωτοαστέρα και η συστολή του συνεχίζεται αργά.

Η αργή συστολή συνεχίζεται μέχρι τη στιγμή που ο πρωτοαστέρας μας έχει έναν συμπαγή, πυκνό πυρήνα γεμάτο υδρογόνο, με θερμοκρασία λίγο μεγαλύτερη από ένα εκατομμύριο βαθμούς Κελσίου. Είναι πλέον έτοιμος να αφήσει πίσω αυτό το στάδιο της ζωής του και να μπει στην καινούρια, ενήλικη φάση του, πράγμα που κάνει με τρόπο εκρηκτικό, αφού η έναρξη της ενήλικης ζωής του σηματοδοτείται με την έναρξη θερμοπυρηνικών αντιδράσεων στον πυρήνα του...

Η συνέχεια στο δεύτερο επεισόδιο! Wink