openscience

Βρετανοί επιστήμονες κατάφεραν να φωτογραφίσουν ένα συνθετικό μόριο, το οποίο ονόμασαν «ολυμπικένιο» εξαιτίας της οπτικής του ομοιότητας με τους πέντε συνδεδεμένους Ολυμπιακούς κύκλους. Το μόριο που έχει μέγεθος περίπου 1 nm (ένα εκατομμυριοστό του μέτρου) δημιουργήθηκε από επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Warwick, σε συνεργασία με ερευνητές της IBM, οι οποίοι το 2009 εισήγαγαν την τεχνική φωτογράφησης μεμονωμένων μορίων μέσω ενός μικροσκοπίου ατομικής δύναμης (AFM). Η πρώτη φορά που αποτυπώθηκε ένα μόριο με αυτόν τον τρόπο από την ομάδα της IBM στη Ζυρίχη ήταν για το πεντακένιο, που αποτελείται από πέντε μόρια άνθρακα ενωμένα σε σειρά. Με βάση αυτήν την ιδέα, ο καθ. Sir Graham Richards, πρώην επικεφαλής του τμήματος Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και μέλος της Βασιλικής Εταιρίας Χημείας, συνέλαβε την ιδέα της δημιουργίας ενός μορίου με μορφή που να παραπέμπει στους Ολυμπιακούς αγώνες.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Warwick, Anish Mistry και David Fox, ανέλαβαν την αποστολή της δημιουργίας του μορίου με χημικές μεθόδους και πήραν τις πρώτες του φωτογραφίες με την τεχνική της μικροσκοπίας σήραγγας (tunnelling microscopy). Αυτή η τεχνική όμως δε δίνει τόσο λεπτομερείς εικόνες όσο αυτή της AFM, στην οποία μεμονωμένα μόρια μονοξειδίου του άνθρακα χρησιμοποιούνται σαν «ακίδες» για να χαράξουν την δομή των μεγαλύτερων μορίων με εξαιρετική διακριτική ικανότητα. Οι εικόνες δείχνουν συνδεδεμένους δακτυλίους που παραπέμπουν τόσο στους Ολυμπιακούς κύκλους, όσο και σε διάφορα μόρια φτιαγμένα από δακτυλίους άνθρακα, όπως το «θαυματουργό» γραφένιο.

Σύμφωνα με τον καθ. Richards, η συμβολή του ολυμπικένιου αναμένεται να είναι περισσότερο προς την κατεύθυνση της προσέλκυσης περισσότερων σπουδαστών. «Μόρια τέτοιας μορφής θα μπορούσαν να έχουν εμπορική χρήση, αλλά η αίσθησή μου είνναι ότι πάνω απ’ όλα θέλουμε να δημιουργήσουμε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη Χημεία, συνδέοντάς της με τους Ολυμπιακούς αγώνες», ανέφερε.