openscience

Ο καθηγητής Paul Crutzen, νομπελίστας και ειδικός στη στοιβάδα του όζοντος έγινε διάσημος το 2006 με δημοσίευσή του στην οποία επιχειρηματολογεί υπέρ της ενεργού παρέμβασης στην ατμόσφαιρα, όπως με τη μαζική απελευθέρωση σωματιδίων θείου. για να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ο καθηγητής Crutzen επισκέφθηκε το ΕΚ στις 7 Δεκεμβρίου για σεμινάριο σχετικά με το μέλλον της πετρελαϊκής οικονομίας και δέχθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις.

Ο καθηγητής Crutzen συμμετείχε σε σεμινάριο της Μονάδας Αξιολόγησης Επιστημονικών και Τεχνολογικών Επιλογών (STOA) του ΕΚ που εξέτασε τρόπους απογαλακτισμού της Ευρώπης από το πετρέλαιο. Ο πρόεδρός της, Paul Rübig, εξήγησε ότι η Ευρώπη οφείλει να ενσωματώσει την εξοικονόμηση ενέργειας στο πρόγραμμα Ευρώπη 2020 με ιδιαίτερη έμφαση στις μεταφορές.

ΕΚ: Μιλάτε για γεω-μηχανική.. Τι ακριβώς εννοείτε;

Paul Crutzen: Ως σύλληψη είναι εξαιρετικά απλή: η προσθήκη σωματιδίων στην ατμόσφαιρα θα βοηθήσει την αντανάκλαση της ηλιακής ακτινοβολίας. Πρόκειται για σωματίδια που μπορούν να δημιουργηθούν από την οξείδωση διοξειδίου του θείου ή ακόμα με τη χρήση σωματιδίου απλού θαλασσινού αλατιού σε χαμηλό υψόμετρο. Διάφορα προγράμματα είναι ήδη σε εξέλιξη. Δεν πρόκειται για κάποιο μυστικό, είναι αρχές που βασικά είναι γνωστές εδώ και τριάντα χρόνια όταν τις διατύπωσε ένας Ρώσος επιστήμονας. Εγώ απλώς τις υιοθέτησα και τις διατύπωσα με πιο επιστημονικό τρόπο.

ΕΚ: Δεν υπάρχουν κίνδυνοι;

Paul Crutzen: Βέβαια υπάρχουν και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για ιδανική λύση. Ιδανικό θα ήταν να περιορίσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αλλά αυτό είναι μια συζήτηση που συνεχίζεται χρόνια και χρόνια χωρίς να έχει γίνει κάτι και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να σκεφθούμε την απελευθέρωση σωματιδίων που μειώνουν τη θερμοκρασία.

Προς το παρόν περιοριζόμαστε στη δημιουργία θεωρητικών μοντέλων εξετάζοντας επίσης ενδεχόμενες παρενέργειες στη στοιβάδα του όζοντος. Για παράδειγμα η απελευθέρωση σωματιδίων ενδεχομένως θα εντείνει την απώλεια όζοντος και αυτό είναι προφανώς αποφευκτέο.

Όμως αν δεν θέσουμε υπό έλεγχο τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα τότε ίσως υποχρεωθούμε να πειραματισθούμε με την ενεργό μείωση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας. Πάντως δεν βλέπω κάποιο μεγάλης κλίμακας πείραμα τέτοιου είδους μέσα στην ερχόμενη δεκαετία.

ΕΚ: Με άλλα λόγια πιστεύετε ότι οι προσπάθειες περιορισμού των εκπομπών ρύπων θα αποτύχουν;

Paul Crutzen: Μα έχουν ήδη αποτύχει. Περισσότερο από απελπισία έγραψα το 2006 το άρθρο (για την ενεργό μείωση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας) και δεν περίμενα να έχει τέτοια απήχηση.

ΕΚ: Μπορεί πράγματι να υπάρξει μέλλον χωρίς πετρέλαιο;

Paul Crutzen: Ελπίζω αλλά δεν είμαι αισιόδοξος…