Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, έχει ελαττωθεί η χρήση της κεντρικής θέρμανσης και του πετρελαίου θέρμανσης των οικιών, με αποτέλεσμα να γίνεται εκτεταμένη χρήση τζακιών, να έχει αυξηθεί η λειτουργία ξυλόσομπας ή και καυστήρων που λειτουργούν με βιομάζα. Σε αντίθεση με την κεντρική θέρμανση, η απόδοση τους είναι πολύ πιο μικρή, καθώς θερμαίνεται μόνο κάποιο μέρος των κατοικιών - διαμερισμάτων. Δυστυχώς, η επιλογή οικονομικότερων καυσίμων όπως το φυσικό αέριο, δεν είναι πάντα δυνατή, ειδικά στην περίπτωση των παλαιών πολυκατοικιών. Η οικονομία όμως από τη μία φέρνει ένα άλλο πρόβλημα, αυτή την φορά στο περιβάλλον και την υγεία μας. Το πρόβλημα αυτό ακούει στο όνομα καπνομίχλη.
Ο όρος καπνομίχλη (ή αιθαλομίχλη) (αγγλ. smog) αποτελείται από 2 λέξεις, καπνός και ομίχλη και χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 1905 από τον Harold Des Voeux, έναν υπάλληλο της Coal Smoke Abatement Society (σήμερα γνωστή ως Environmental Protection UK). Πρωτοεμφανίστηκε στη Δυτική Ευρώπη, κυρίως μετά από την αρχή της Βιομηχανικής Περιόδου, έστω και αν προβλήματα από την καύση κάρβουνου είχαν εμφανιστεί ήδη από το Μεσαίωνα.
Ας δούμε λίγο πώς δημιουργείται η καπνομίχλη: από την καύση των καυσόξυλων, διαφόρων μορφών pellets σε παραδοσιακά τζάκια και άλλων υλικών, παράγονται αιωρούμενα σωματίδια, μονοξείδιο του άνθρακα, αρωματικοί υδρογονάνθρακες, αρωματικές οργανικές ενώσεις, αλλά και οι πολυκυκλικές ενώσεις που μπορούν να είναι ερεθιστικές για το αναπνευστικό σύστημα ή ακόμα και τοξικές - καρκινογόνες. Καίγοντας ακατάλληλα υλικά, όπως π.χ. έπιπλα, εκπέμπονται και διάφορες πτητικές οργανικές ενώσεις. Από τη στιγμή που θα γεννηθούν τα σωματίδια της καπνομίχλης, αναλαμβάνουν δράση ατμοσφαιρικοί παράγοντες για την …κυριαρχία της!
Πιο αναλυτικά, σε περιοχές με υψηλές πιέσεις (κατά τη διάρκεια ενός αντικυκλώνα), οι συνθήκες μπορούν να ευνοήσουν τις θερμοκρασιακές αναστροφές (η θερμοκρασία ανεβαίνει με το ύψος σε ένα ή περισσότερα στρώματα της ατμόσφαιρας αντί να πέφτει). Τα στρώματα αυτά με τον κρύο αέρα κάτω από τον θερμό, είναι σταθερά, οδηγώντας σε μεγάλες συγκεντρώσεις των ατμοσφαιρικών ρύπων κοντά στο έδαφος. Οι αναστροφές αυτές λαμβάνουν χώρα τις νυχτερινές και τις πρώτες πρωινές ώρες, όταν η επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας βοηθά τις χημικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ρύπων, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν στη δημιουργία ακόμα πιο επικίνδυνων δευτερογενών ενώσεων.
Η αλήθεια είναι ότι η καπνομίχλη συνιστά κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή. Στην ανθρώπινη υγεία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα είτε μακροπρόθεσμα είτε βραχυπρόθεσμα. Μερικά από αυτά μπορούν να είναι επιπλοκές στο αναπνευστικό σύστημα, επιδείνωση αλλεργιών κ.ά.. Οργανισμοί όπως παιδιά, ηλικιωμένοι, έγκυες αλλά και όσοι υποφέρουν από αναπνευστικά / καρδιολογικά προβλήματα είναι οι πιο ευπαθείς.
Χαρακτηριστικά να αναφερθεί ότι, το 1952 στο Λονδίνο, καταγράφηκε το χειρότερο επεισόδιο καπνομίχλης, καθώς έχασαν τη ζωή τους 4000 άτομα. Το φαινόμενο αυτό, οφειλόταν κυρίως στην καύση γαιάνθρακα και χαρακτηριζόταν από υψηλά επίπεδα διοξειδίου του θείου. Λόγω όμως των υψηλών επιπέδων υγρασίας, σε σταθερές ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικράτησαν για τουλάχιστον 5 ημέρες, δημιουργήθηκε μια όξινη αναγωγική καπνομίχλη.
Άλλα παραδείγματα: Στο Λος Άντζελες, η δημιουργία του smog ενθαρρύνεται από τη μορφή της κοιλάδας που βρίσκεται η πόλη, ενώ σε περιπτώσεις όπως η Κίνα, η δημιουργία του οφείλεται στη συνεχόμενη καύση κάρβουνου από εργοστάσια και σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι, το Ηνωμένο Βασίλειο (το 1952) αλλά και οι ΗΠΑ (το 1970) προώθησαν και κατοχύρωσαν την ανάλογη νομοθεσία, ώστε να περιοριστεί στο ελάχιστο η εμφάνιση του φαινομένου (τουλάχιστον λόγω ανθρωπογενών παραγόντων).
Και αν ακόμα πιστεύετε ότι οι χώρες αυτές βρίσκονται πολύ μακριά για να πειράξει η καπνομίχλη τους τη δική σας υγεία, ήρθε η ώρα να το ξανασκεφτείτε! Κατά τις αρχές Νοεμβρίου, στα μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Ιωάννινα, Πάτρα και άλλες πόλεις, είναι ακόμα και οπτικά εμφανής η κακή ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, κυρίως τις βραδινές ώρες. Οι συγκεντρώσεις των ρύπων οδηγούν σε περιορισμένη ορατότητα αλλά και σε έντονη δυσοσμία.
Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την καπνομίχλη;
Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο εάν υπήρχε ένα σύστημα παρακολούθησης καθώς και έγκαιρης ενημέρωσης για τις ευπαθείς ομάδες, για να αποφεύγεται η έκθεσή τους σε επικίνδυνες, για αυτούς, συνθήκες. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης:
- Να γίνονται εργαστηριακοί έλεγχοι και να πιστοποιείται η ποιότητα των καύσιμων υλικών.
- Να ενημερώνονται οι πολίτες για τη συνεισφορά στην ατμοσφαιρική ρύπανση που μπορεί να έχει η καύση βιομάζας και ξύλου, καθώς και το πώς θα μπορούν να εξασφαλίζουν καλύτερο εξαερισμό των χώρων.
- Να υπάρχει συνεχής ενημέρωση για τις μετεωρολογικές συνθήκες που μπορούν να ευνοήσουν τη δημιουργία του φαινομένου.
Η οικονομική συγκυρία για τη χώρα είναι πολύ δύσκολη. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει να αφήνουμε τον κόσμο να πεθαίνει από το κρύο (με το να τους απαγορεύουμε να καίνε υλικά ακατάλληλα λόγω αδυναμίας προμήθειας καυσίμων) ή να αδιαφορούμε για τις επιπτώσεις της καπνομίχλης στην υγεία μας. Τα βόρεια προάστια της Αττικής αντιλήφθηκαν τον περασμένο χειμώνα, ότι δεν ήταν και τόσο μακριά τελικά από τις πιο φτωχές περιοχές του Πειραιά ή των δυτικών προαστίων.
Υπάρχουν υπάλληλοι που διοικούν αυτόν τον τόπο. Αντιδράστε και ενοχλήστε τους, αν θέλετε καλύτερη ποιότητα ζωής για σας και τους συνανθρώπους σας…
RSS Feeds/Ροές δεδομένων: 
