openscience

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά, όσο και τρομακτικά, αεροναυπηγικά συμβάντα, είναι αυτό της Πτήσης 009 των British Airways, στις 24 Ιουνίου του 1982. Είναι ένα συμβάν που άλλαξε για πάντα τη ζωή των 263 επιβαινόντων (248 επιβάτες, 15 μέλη πληρώματος) του Boeing 747-200, με όνομα City of Edinburgh και έθεσε ένα προηγούμενο που θα άλλαζε για πάντα τη διεθνή αεροναυπηγική, ακόμα και σε επίπεδο εκπαίδευσης των πληρωμάτων. Το αεροπλάνο εκκίνησε στο Heathrow του Λονδίνου με προορισμό το Auckland, με στάσεις στη Βομβάη, στο Madras, την Kuala Lumpur, το Perth και τη Μελβούρνη. Επρόκειτο να φτάσει μόνο μέχρι τα μισά του δρόμου…

Αν κάποιος αρχίζει να σού εξηγεί το μηχανισμό της ακοής, μάλλον βαρετός θα σου φανεί. Έχεις αναρωτηθεί όμως πώς το αυτί διακρίνει τους διάφορου ήχους που φτάνουν στο αυτί σου; Και πώς τα ηχητικά κύματα μετατρέπονται τελικά σε νευρικές ώσεις για να φτάσουν στον εγκέφαλο; Και, τελικά, ποιος είναι αυτός ο Κόρτι και τι με ενδιαφέρει το ...όργανό του; (που, σημειωτέον, είναι και το ...πιο μικρό στο ανθρώπινο σώμα!)

Πολύ συχνά πλέον, ακούω και διαβάζω λέξεις όπως ‘μεταλλαγμένα προϊόντα’, ‘DNA’, ‘κλωνοποίηση’, ‘γονίδια’, ‘μετάλλαξη’, ‘ανθρώπινο γονιδίωμα’ - πολύ συχνά και σε έντονα διαφορετικές περιστάσεις: από τις περιγραφές του μανάβη της γειτονιάς για ‘αυτές τις καινούργιες λαμπερές ντομάτες’ μέχρι τα ολοσέλιδα άρθρα περί επιστήμης της αγαπημένης μου κυριακάτικης εφημερίδας. Υποψιάζομαι όμως, ότι η ευκολία μας να χρησιμοποιούμε αυτές τις λέξεις δεν συμβαδίζει αναγκαστικά με τη σιγουριά ότι γνωρίζουμε ακριβώς τι σημαίνουν. Η επιθυμία μου να καταλάβω λίγο καλύτερα όλες τις συζητήσεις περί DNA που έχουν πλημμυρίσει κανάλια και εφημερίδες είναι αυτή που με ώθησε να το ψάξω λίγο παραπάνω.

Αυτή η σχετικά απλή χημική ένωση παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στις λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος. Παράγεται στον εγκέφαλο και συντονίζει τον κιρκάδιο (ημερήσιο) ρυθμό του σώματος, δηλαδή τις εναλλαγές ύπνου/ξύπνιου. Αυτός ο ρυθμός είναι ουσιαστικά το βιολογικό μας 24ωρο ρολόι από το οποίο εξαρτάται η φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Πώς το σκοτάδι ευνοεί την παραγωγή μελατονίνης και πώς το έντονο φως την αποσυντονίζει, έχοντας σαν αποτέλεσμα την κούραση και τη μη ομαλή λειτουργία του οργανισμού;