openscience

Δεν είναι λίγοι αυτοί που παραπονιούνται για πονοκεφάλους και ημικρανίες στους εργασιακούς χώρους λόγω του φωτισμού. Οι λαμπτήρες φθορισμού, που αντικατέστησαν τις προηγούμενες δεκαετίες τους λαμπτήρες πυράκτωσης με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας, μπορεί να είναι σημαντικός παράγοντας, εξαιτίας του ανεπαίσθητου στο μάτι, αλλά όχι στον εγκέφαλο τρεμοπαίγματός (flicker) τους στα 100 Hertz (διπλάσιο της συχνότητας της τάσης της πρίζας). Η αντικατάσταση των μαγνητικών οργάνων λειτουργίας με ηλεκτρονικά βελτίωσε κάπως την κατάσταση, αλλά δεν έλυσε το πρόβλημα, καθώς το flicker που έφτανε μέχρι και το 40% έπεσε στο 15-20%, αλλά παραμένει ενοχλητικό για κάποιους.

Θα φανταζόταν κανείς ότι με την τρίτη και νεότερη στην αγορά τεχνολογία των διόδων εκπομπής φωτός (LED) τα πράγματα θα βελτιώνονταν δραστικά, μιας και αυτοί οι λαμπτήρες λειτουργούν με συνεχές ρεύμα και όχι εναλλασσόμενο. Ενώ όμως κάποια προϊόντα έχουν κατάλληλο κύκλωμα λειτουργίας ώστε να σταθεροποιούν το ρεύμα, άρα να εκμηδενίζουν το τρεμόπαιγμα, κάποια άλλα εμφανίζουν σχεδόν παλμική λειτουργιά με το flicker στα 100 Hz να φτάνει σχεδόν το 100%. Για όσους υποφερουν απο ημικρανίες, πονοκεφάλους, ζαλάδες, ακόμα και φωτοεπιληψιες λογω του φωτισμού σε κάποιους χώρους, αυτό δεν είναι καλό νέο.

Ο Έλληνας ερευνητής Δρ Σπύρος Κιτσινέλης που μελετά το θέμα, παρουσίασε αποτελέσματα και μετρήσεις προϊόντων πρόσφατα σε συνέδριο στη Νεα Υορκη (International Symposium on the Science and Technology of Lighting - LS 13) και πρότεινε ενα απλό τεστ για τον έλεγχο του χώρου και του φωτιστικού περιβάλλοντος. Το τεστ αυτό έχει μηδενικό κόστος και είναι προσβάσιμο από όλους, μιας και το μόνο που απαιτεί είναι το κινητό μας τηλέφωνο σε λειτουργία κάμερας. Η συχνότητα με την οποία ανανεώνεται η εικόνα της κάμερας είναι διαφορετική από την συχνότητα του τρεμοπαίγματος του φωτός της πηγής (30 Hz σε σχέση με τα 100 Hz), με αποτέλεσμα η εικόνα της πηγής να μην είναι σταθερή, αλλά να χαρακτηρίζεται από σκοτεινές γραμμώσεις. Όσο πιο έντονο είναι το flicker τόσο πιο εύκολα διακρίνονται οι γραμμές πάνω στην εικόνα. Μια πηγή φωτός που εκπέμπει φως σταθερά με μηδενικό ή ελάχιστο flicker θα δίνει μια καθαρή εικόνα αν φωτογραφηθεί.