openscience

Όταν, ως φίλαθλοι του ποδοσφαίρου, πανηγυρίζετε, διότι η αγαπημένη σας ομάδα κερδίζει ή είστε εξαιρετικά απογοητευμένοι μετά από μια ήττα, τότε να ξέρετε: παίζουν μπάλα οι λεγόμενοι κατοπτρικοί νευρώνες!

Πρόκειται για ένα πολύ γνωστό φαινόμενο: όποιος βλέπει κάποιον άλλο να χαμογελά, συμμετέχει και αυτός χωρίς να το θέλει. Όταν κάποιος κλαίει, αισθάνεστε λυπημένοι και σεις ή αρχίζετε ακόμη και να κλαίτε. Οι κατοπτρικοί νευρώνες διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο σε αυτή τη συναισθηματική συμπεριφορά. Αντικατοπτρίζουν τις εξωτερικές εντυπώσεις στον εγκέφαλο και μας επιτρέπουν να συμπάσχουμε με ό,τι συμβαίνει γύρω μας. "Οι κατοπτρικοί νευρώνες πιστεύεται ότι είναι υπεύθυνοι για την ικανότητά μας να ερχόμαστε στη θέση κάποιου άλλου και ακόμη να μπορούμε να διακρίνουμε τον "εαυτό" από τον "μη-εαυτό " ", εξηγεί η Ornella Valenti από το Τμήμα Γνωστικής Νευροβιολογίας στο Κέντρο εγκεφαλικής έρευνας του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης.

Όσο περισσότερο ισοδυναμεί με προηγούμενες εμπειρίες μας αυτό που παρατηρούμε, ιδίως όσον αφορά σε κινητικές δραστηριότητες, τόσο πιο έντονα ενεργοποιούνται οι κατοπτρικοί νευρώνες. Γι' αυτό είναι δυνατόν σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα οι φίλαθλοι της νικήτριας ενδεκάδας να πανηγυρίζουν, ενώ, την ίδια στιγμή, οι αντίπαλοι να κλαίνε. Κατά τη διάρκεια της παρατήρησης μιας γνωστής κινητικής δραστηριότητας, ενεργοποιούνται πολλές άλλες περιοχές του εγκεφάλου και μεταξύ αυτών εκείνη που "σηματοδοτεί" εμπειρίες επιβράβευσης, εξηγεί η Valenti.

Το σύστημα συντονισμού των κατοπτρικών νευρώνων είναι επίσης υπεύθυνο και για ένα άλλο αποτέλεσμα: φίλαθλοι, οι οποίοι παίζουν ή έχουν παίξει ποδόσφαιρο στο παρελθόν και οι οποίοι γνωρίζουν πώς παίζεται το παιχνίδι, είναι καλύτεροι στο να το "διαβάσουν". Όπως αναφέρει η Valenti: "Μελέτες έχουν δείξει ότι, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, αυτοί οι ειδικοί του ποδοσφαίρου μπορούν καλύτερα να προβλέψουν τις κινήσεις. Όταν το κάνουν αυτό, οι κατοπτρικοί νευρώνες τους ενεργοποιούνται περισσότερο από ό,τι άλλων ανθρώπων που κατανοούν λιγότερα για το ποδόσφαιρο". Στις ομάδες ελέγχου, που δεν έχουν δει ποτέ ή βλέπουν σπάνια ποδοσφαιρικούς αγώνες και δεν έχουν παίξει οι ίδιοι μπάλα, οι κατοπτρικοί νευρώνες δεν ενεργοποιούνται καθόλου ή το κάνουν ελάχιστα. Σύμφωνα με την ερευνήτρια: "οι κατοπτρικοί νευρώνες προφανώς μας δίνουν τη δυνατότητα να καταλάβουμε τις προθέσεις των άλλων από διαίσθηση. Και ακόμη περισσότερο, όσο καλύτερα γνωρίζουμε αυτές τις προθέσεις ή ενέργειες από τη δική μας εμπειρία".