Πηγή
Νέα έρευνα ρίχνει φως στο πώς διαμορφώνονται οι αναμνήσεις για τα φαγητά και πώς καθοδηγούν τις αποφάσεις μας σχετικά με το πόσο σύντομα θα θελήσουμε να ξαναφάμε ένα συγκεκριμένο φαγητό.
Η ανάμνησή σας από το τελευταίο δάγκωμα μιας μπριζόλας ή ενός κέικ σοκολάτας μπορεί να επηρεάζει περισσότερο από την ανάμνηση της πρώτης μπουκιάς, καθορίζοντας το πότε θέλετε να το φάτε και πάλι, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Psychological Science.
Οι αναμνήσεις μας για τα φαγητά είναι συχνά έντονες, ειδικά όταν τρώμε κάτι που είναι τρομακτικά απαίσιο ή απολαυστικά νόστιμο. Τα ευρήματα αυτής της έρευνας ρίχνουν φως στο πώς διαμορφώνονται οι αναμνήσεις για τα φαγητά και πώς καθοδηγούν τις αποφάσεις μας σχετικά με το πόσο σύντομα θα θελήσουμε να ξαναφάμε ένα συγκεκριμένο φαγητό.
"Η έρευνα μάς έχει πει πολλά σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν το ποια φαγητά θέλουν να καταναλώνουν οι άνθρωποι, αλλά λίγα είναι γνωστά για τους παράγοντες που επηρεάζουν το πότε θέλουν να φάνε και πάλι ένα συγκεκριμένο φαγητό", εξηγεί η ερευνήτρια και επικεφαλής της μελέτης Emily Garbinsky του Πανεπιστημίου Stanford Graduate School of Business.
"Οι εταιρείες κερδίζουν όχι μόνο από την πώληση των ειδών διατροφής, αλλά και από το πόσο συχνά πωλούνται αυτά τα συγκεκριμένα είδη. Από την άλλη, η επίδραση της κατανάλωσης τόσο υγιεινών όσο και ανθυγιεινών τροφών στην υγεία των ανθρώπων δεν καθορίζεται μόνο από το πόσο τρώει κανείς, αλλά και από το πόσο συχνά καταναλώνει αυτά τα τρόφιμα", αναφέρει η Garbinsky. "Ως εκ τούτου, κρίθηκε σημαντικό να κατανοήσουμε καλύτερα τι επηρεάζει το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ώσπου να επαναληφθεί η κατανάλωση".
Η Garbinsky και οι συνεργάτες της Carey Morewedge της Σχολής Διοίκησης του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και Baba Shiv του Πανεπιστημίου Stanford διερεύνησαν το θέμα σε μια σειρά μελετών.
Σε μια μελέτη, οι ερευνητές ζήτησαν από 134 προπτυχιακούς φοιτητές να δοκιμάσουν 3 γεύσεις κράκερ Nut Thin και, στη συνέχεια, να επιλέξουν μία να φάνε. Στη συνέχεια, τους δόθηκε ένας συγκεκριμένος αριθμός κράκερ και κλήθηκαν να βαθμολογήσουν πόσο απόλαυσαν το καθένα, αφού το έφαγαν.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μαθητές που είχαν φάει τα περισσότερα (15 κράκερ) ανέφεραν σημαντικά χαμηλότερη απόλαυση στο τέλος από ό,τι εκείνοι που είχαν φάει τα λιγότερα (3 κράκερ).
Τα ευρήματα αυτά αναπαράγουν προηγούμενα αποτελέσματα σχετικά με τον "κορεσμό που συνδέεται με τις αισθήσεις": Κάθε μπουκιά φαγητού είναι λιγότερο ευχάριστη από την αμέσως προηγούμενή της. Έτσι, όσο μεγαλύτερη είναι η μερίδα, τόσο λιγότερο απολαμβάνει κανείς τις τελευταίες λίγες μπουκιές.
Το πιο σημαντικό είναι ότι η απόλαυση των συμμετεχόντων από το τελευταίο κράκερ (εξαρτώμενη από το μέγεθος της μερίδας) φάνηκε να επηρεάζει το πόσο σύντομα οι φοιτητές θέλησαν να φάνε και πάλι τα κράκερ: Οι συμμετέχοντες που έφαγαν μια μικρή ποσότητα, επέλεξαν συνήθως πιο σύντομα να πάρουν ένα κουτί Nut Thin για το σπίτι από ό,τι οι συμμετέχοντες που έφαγαν μεγαλύτερη μερίδα.
Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι πιο πρόσφατες γεύσεις που δοκιμάζει κανείς στις τελευταίες λίγες μπουκιές ενός συγκεκριμένου τροφίμου, καθορίζουν τις αποφάσεις μας σχετικά με το πότε θα το ξαναφάμε, ένα εύρημα που οι ερευνητές επιβεβαίωσαν και σε μια δεύτερη μελέτη.
Η Garbinsky και οι συνεργάτες της υπέθεσαν ότι αυτή η λεγόμενη "επίδραση πρόσφατης κατάστασης" μπορεί να εξηγηθεί από την παρέμβαση της ανάμνησης που δημιουργείται από την επανάληψη του φαγητού:
"Ένα ποτήρι χυμός, ένα μπολ παγωτό ή ένα σακουλάκι πατατάκια περιέχουν πολλές μονάδες πολύ παρόμοιων ερεθισμάτων που καταναλώνονται μία γουλιά ή δάγκωμα την φορά έως ότου καταναλωθεί ολόκληρη η ποσότητα", γράφουν.
Έτσι, αν φάμε πολλές μπουκιές στη σειρά του ίδιου φαγητού, η ανάμνησή μας από τις τελευταίες μπουκιές μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά μας να θυμηθούμε με ακρίβεια τις αρχικές δαγκωματιές του εν λόγω φαγητού.
Η Garbinsky και οι συνεργάτες της κατάφεραν να εξαλείψουν αυτήν την παρέμβαση της μνήμης, υπενθυμίζοντας στους συμμετέχοντες τις προηγούμενες αξιολογήσεις τους, καθώς συνέχιζαν να καταναλώνουν και να αξιολογούν ένα ποτήρι χυμό. Αυτοί οι συμμετέχοντες θυμούνταν με μεγαλύτερη ακρίβεια το πόσο απόλαυσαν την πρώτη γουλιά του χυμού και επέλεξαν να λάβουν για το σπίτι ένα μπουκάλι χυμού νωρίτερα από ό,τι οι συμμετέχοντες που αξιολόγησαν κάθε γουλιά του χυμού χωρίς να τους υπενθυμίζονται οι προηγούμενες αξιολογήσεις τους.
Το γεγονός ότι η ανάμνηση των τελευταίων λίγων μπουκιών φαίνεται να καθορίζει τις αποφάσεις μας σχετικά με το πότε θα φάμε ξανά ένα φαγητό, μπορεί να είναι ιδιαίτερα σχετικό σε μέρη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το μέγεθος των μερίδων τείνει να είναι μεγαλύτερο και είναι πιθανό να οδηγεί σε μικρότερη απόλαυση στο τέλος:
"Το εύρημα αυτό είναι σημαντικό, διότι δείχνει ότι μεγάλες μερίδες μπορεί να είναι κατά κάποιο τρόπο επιζήμιες για τις εταιρείες, αφού επεκτείνουν το χρονικό διάστημα που περνά μέχρι να καταναλωθεί ξανά το προϊόν", σημειώνει η Garbinsky. "Και είναι επίσης σημαντικό για τον κόσμο, καθώς τρώγοντας πάρα πολύ από ένα αγαπημένο - ή υγιεινό - φαγητό, μπορεί να αυξηθεί ο χρόνος μέχρις ότου θελήσει κανείς να το ξαναφάει".
Οι μελέτες προτείνουν ότι ορισμένες στρατηγικές - όπως το να σκεφτεί κανείς τις πρώτες λίγες μπουκιές - θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να φάνε σύντομα ένα φαγητό και πάλι. Αλλά, όσο δελεαστικές και αν είναι αυτές οι ιδέες, η Garbinsky προειδοποιεί ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διερευνηθεί αν τα ευρήματα αυτά ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, στην οποία οι καταναλωτές έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στο να αποφασίζουν τι τρώνε και πόσο.