openscience

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν φυσικές ή χημικές ουσίες για να τονώσουν τον οργανισμό τους και να έχουν καλύτερη απόδοση σε πνευματικές ή χειρωνακτικές εργασίες από πολύ παλιά. Υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα που πάνε 10.000 χρόνια πίσω και το πιστοποιούν αυτό - ο Πλάτωνας, δε, ο γνωστός φιλόσοφος που ήταν και αυτός διπλός Ολυμπιονίκης στο Παγκράτιο, διαμαρτυρόταν στην εποχή του για τις τιμές και τις αμοιβές των επαγγελματιών αθλητών, επειδή αυτές οδηγούσαν το σύστημα στη διαφθορά (σας θυμίζει κάτι;) Πάντως, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αναγάγει τους αγώνες σε μια μικρή βιομηχανία κι έτσι δοκίμαζαν κάθε λογής ουσίες. Ο Πεδάνιος ο Διοσκουρίδης πρότεινε στους αθλητές να δοκιμάζουν γάλα από δεντρολίβανο και γαϊδουράγκαθο πριν τους αγώνες, ενώ άλλοι, πιο θαρραλέοι, δοκίμαζαν ξερά σύκα, μανιτάρια, ακόμα και ...γεννητικά όργανα από σκύλους και πρόβατα. Κάποιοι πάντως, πιο υποψιασμένοι, έτρωγαν τα κοκόρια που επιζούσαν σε κοκορομαχίες, ελπίζοντας ότι θα επωφεληθούν από την αυξημένη τεστοστερόνη που κυλούσε στο αίμα αυτών των ζώων. Η τεστοστερόνη είναι μια στεροειδής ορμόνη που κατά βάση εκκρίνεται από τα γεννητικά όργανα τόσο των αρσενικών, όσο και των θηλυκών θηλαστικών και έχει συνδεθεί με μια σειρά από φυσικές λειτουργίες, από την ερωτική διάθεση και την ενεργητικότητα μέχρι την προστασία από την οστεοπόρωση και την αύξηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων που είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά του οξυγόνου στους πνεύμονες. Έτσι είναι πολύ λογικό οι αθλητές, αλλά και οι περισσότεροι άνθρωποι να θέλουν να επηρεάσουν τα επίπεδα αυτής της ορμόνης για να έχουν καλύτερες επιδόσεις.

Tα φυτά πάντως δε χρησιμοποιούνται μόνο για τόνωση. Στην Άπω Ανατολή χρησιμοποιούν τη ρίζα ενός φυτού που ονομάζεται Ginseng για να ενισχύσουν την άμυνα του οργανισμού απέναντι στο άγχος και να χαλαρώσουν την μυϊκή ένταση. Οι Κινέζοι λένε ότι αν βράσεις τη ρίζα του Ginseng και πιεις το ρόφημα που προκύπτει, αυτό θα βοηθήσει τον οργανισμό σου ισορροπώντας την έκκριση των ορμονών και θα ενισχύσει το ανοσοποιητικό σου σύστημα. Ουσίες σαν το ginseng μπορεί να βοηθήσουν το σώμα και στον τρόπο με τον οποίο ρυθμίζει τα σάκχαρα στο αίμα και αποβάλλει τις άχρηστες ουσίες μέσα από τα νεφρά. Πάντως, αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι οι περισσότερες από αυτές τις ουσίες δεν είναι απαραίτητες αν ακολουθούμε ολοκληρωμένη διατροφή, δε χάνουμε γεύματα και ξεκουραζόμαστε όσο πρέπει. Κι αυτό γιατί η τεστοστερόνη είναι συμμετέχει σε ένα φαύλο κύκλο. Η τεστοστερόνη συνδέεται άρρηκτα με τη μυϊκή δύναμη: αυτό σημαίνει ότι αν παραμελούμε τη φυσική δραστηριότητα, τότε τα επίπεδα της ορμόνης στο αίμα μειώνονται και αυτό, με τη σειρά του, φέρνει εκ νέου ατονία και κακή διάθεση. Παράλληλα, ο πιεστικός τρόπος ζωής και η έλλειψη ύπνου αυξάνουν τα επίπεδα μιας άλλης ορμόνης, της κορτιζόλης, η οποία είναι ο χειρότερος εχθρός της τεστοστερόνης. Αν τα επίπεδα αυτής της κορτιζόλης είναι υψηλά για μεγάλο διάστημα, τότε το ανοσοποιητικό σου σύστημα αδυνατίζει, οι μύες σου καταρρέουν και το λίπος που παίρνεις από τις τροφές σού γίνεται μόνιμο αξεσουάρ. Αδύναμοι μύες σημαίνουν χαμηλή τεστοστερόνη και φτου κι απ' την αρχή!»

Η φύση έχει προβλέψει να υπάρχουν όλα τα συστατικά που χρειαζόμαστε σε μεγάλη αφθονία σε όλων των λογιών τις τροφές. Για παράδειγμα, τα μανιτάρια μπορούν να μας δώσουν πολλές από τις ουσίες που παίρνουμε τρώγοντας κρέας, όπως σίδηρο, φώσφορο και βιταμίνες της οικογένειας Β. Αν επισκεφτούμε έναν διαιτολόγο, αυτός μπορεί να μας δώσει ένα πρόγραμμα με όλες τις τροφές που χρειαζόμαστε, έτσι ώστε να παίρνουμε όλα τα «καλά» συστατικά, χωρίς όμως να φορτώνουμε τον οργανισμό μας με περιττά λίπη και αλάτι.

Αυτό που πρέπει πάντα να θυμόμαστε είναι ότι ο οργανισμός μας στηρίζεται στα ένζυμα για να διασπάσει τα λίπη, τους υδατάνθρακες και τις πρωτεΐνες στα βασικά δομικά τους στοιχεία, ώστε να μπορεί να τα χωνέψει και να τα απορροφήσει. Χωρίς τα ένζυμα, ακόμα και η πιο ισορροπημένη διατροφή δε μπορεί να μας βοηθήσει, αφού οι θρεπτικές ουσίες δε μπορούν να απορροφηθούν από τον οργανισμό μας. Τα απαραίτητα ένζυμα υπάρχουν σε όλες τις ωμές τροφές, όσο όμως τις επεξεργαζόμαστε, αυτά καταστρέφονται ή απενεργοποιούνται. Αρκεί να σκεφτούμε ότι όταν μαγειρεύουμε τις τροφές σε θερμοκρασία πάνω από 60 βαθμούς Κελσίου, τα ένζυμα αλλάζουν μορφή και δε μπορούν να κάνουν τη δουλειά για την οποία προορίζονται. Γι'αυτό, είναι πολύ καλύτερο να τρώμε τις τροφές στην αρχική τους μορφή, όταν αυτό είναι βέβαια δυνατό - δε χρειάζεται να αρχίσουμε να τρώμε ωμό κρέας, όπως έκαναν οι αρχαίοι πολεμιστές. Αρκεί απλά το 30-40% της καθημερινής μας δίαιτας να προέρχεται από τροφές που είναι είτε ωμές, είτε ελάχιστα επεξεργασμένες.