openscience

Μέχρι το 2020, 25% του πληθυσμού της ΕΕ θα είναι πάνω από 65 ετών. Για να ανταποκριθεί σε αυτήν την αυξανόμενη δημογραφική πρόκληση, το Συμβούλιο υπουργών ενέκρινε σχέδιο της Ευρ. Επιτροπής για να κάνει την Ευρώπη μια κέντρο ανάπτυξης ψηφιακών τεχνολογιών οι οποίες αποσκοπούν στο να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους να ζουν χωρίς την ανάγκη υποστήριξης στο σπίτι. Η πρόταση θα παράσχει ακόμα 150 εκατομμύρια € για ένα νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα από κοινού έρευνας, δίνοντας συνολική επένδυση πέρα από 600 εκατομμύρια €. Μέσω αυτού του νέου προγράμματος οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να αναπτύξουν τις ιδιαίτερα καινοτόμες ψηφιακές λύσεις και υπηρεσίες για να βελτιώσουν τις ζωές των ηλικιωμένων στο σπίτι, στον εργασιακό χώρο και στην κοινωνία. Έξυπνες συσκευές για την ασφάλεια στο σπίτι, κινητές λύσεις για τον έλεγχο ζωτικών σημάτων και φιλικές προς το χρήστη διεπαφές για εκείνους με εξασθενημένη όραση ή ακοή, που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και τις καριέρες των ηλικιωμένων ανθρώπων, αλλά και των οικογενειών τους. Το σχέδιο έχει ήδη εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (13 Μαρτίου, εισηγήτρια: Neena Gill). 20 κράτη-μέλη της ΕΕ, καθώς επίσης και το Ισραήλ, η Νορβηγία και η Ελβετία θα συμμετάσχουν σε αυτό το πρόγραμμα από κοινού έρευνας.

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τους ηλικιωμένους στην Ευρώπη να μείνουν έξω από τα οφέλη των νέων τεχνολογιών. Οι λύσεις και οι υπηρεσίες που θα προκύψουν ως αποτέλεσμα αυτού του προγράμματος θα τους βοηθήσουν να παραμείνουν ενεργοί στην κοινωνία, μέσα στον κοινωνικό ιστό και ανεξάρτητοι για μεγαλύτερο διάστημα», ανέφερε η Viviane Reding, Επίτροπος της ΕΕ για την Κοινωνία της Πληροφορίας και τα ΜΜΕ. «Όντας τμήμα του 1 δισεκατομμυρίου € που θα ξοδευτεί από την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τον ιδιωτικό τομέα στην έρευνα και την καινοτομία σε αυτήν την περιοχή, αυτό το πρόγραμμα θα βοηθήσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες των υπερηλίκων μας, να ανοίξουν νέες σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες και να προσφέρουν λύσεις για να βοηθήσουν τις δημόσιες υπηρεσίες να κάνουν τα συστήματα υγειονομικής και κοινωνικής περίθαλψης βιώσιμα στο μέλλον».

Ξοδεύοντας από τις συντάξεις, οι δαπάνες για την υγεία και τη μακροπρόθεσμη πρόνοια αναμένεται για να αυξηθούν κατά 4 ως 8% του ΑΕΠ στις ερχόμενες δεκαετίες. Με τις συνολικές δαπάνες να τριπλασιάζονται μέχρι το 2050, πολλές χώρες ψάχνουν από τώρα τις βιώσιμες λύσεις. Αυτή είναι μια ευκαιρία για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να αναπτύξουν τις τεχνολογίες απευθυνόμενες στους γηραιότερους Ευρωπαίους, οι οποίοι είναι επίσης δυναμικοί καταναλωτές με έναν συνολικά έσοδα άνω των 3.000 δισεκατομμυρίων €.

Από τώρα και μέχρι το 2013, η Επιτροπή, τα κράτη μέλη της ΕΕ και ο ιδιωτικός τομέας θα επενδύσουν μαζί περισσότερο από €1 δισεκατομμύριο στην έρευνα και την καινοτομία για άρτια γηρατειά, συμπεριλαμβανομένων 600 εκατομμυρίων € από το νέο πρόγραμμα από κοινού έρευνας και 400 εκατομμύριων € από το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη. Οι κύριοι στόχοι είναι να προκύψει σημαντική εξοικονόμηση πόρων στην υγειονομική και κοινωνική περίθαλψη, να δημιουργηθεί ένα ισχυρό βιομηχανικό κέντρο για τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών ICT και τη γήρανση στην Ευρώπη και οι ηλικιωμένοι άνθρωποι να αποκτήσουν καλύτερη ποιότητα ζωής στα γηρατειά (μέσω π.χ. των έξυπνων τεχνολογιών στο σπίτι για τον έλεγχο του φωτισμού ή της θέρμανσης, και ακόμη και των αποθεμάτων τροφίμων από απόσταση, των ηλεκτρονικών συστημάτων συναγερμών ή των εγκαταστάσεων τηλε-ιατρικής). Η Ευρώπη είναι σε στρατηγικό σημείο για να γίνει μια κυρίαρχη αγορά για τις τεχνολογίες για την Τρίτη ηλικία, δημιουργώντας παράλληλα ευκαιρίες για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Η έρευνα και η καινοτομία της ΕΕ σε αυτήν την περιοχή έχουν ήδη καταγράψει επιτυχή διαδρομή στη δημιουργία των καινοτόμων λύσεων για τους ηλικιωμένους. Δύο καλά είναι το έργο MobilAlarm, μια υπηρεσία παρακολούθησης που επιτρέπει στα ηλικιωμένα άτομα για να κάνουν μια επείγουσα κλήση και να λάβουν υπηρεσίες υποστήριξης όποτε και οπουδήποτε πρέπει ή θέλουν και το έργο I2HOME, το πρώτο παγκόσμια τυποποιημένο σύστημα τηλεχειρισμού για τις οικιακές συσκευές, που καθιστά τις τηλεοράσεις, τα συστήματα θέρμανσης, και τα πλυντήρια ρούχων πιο προσιτά για τους ανθρώπους με τα σωματικές ή πνευματικές αναπηρίες.

Οι ερευνητές στο πανεπιστήμιο του Newcastle ανακάλυψαν ότι οι αγελάδες που μεγαλώνουν όπως προέβλεψε η φύση παράγουν γάλα καλύτερης ποιότητας. Αυτή η έρευνα είναι μέρος του προγράμματος QLIF (Quality Low Input Food) για την υγεία των ζώων και την ευημερία, το οποίο υποστηρίζεται από την ΕΕ 12,4 εκατομμύρια €. Τα συμπεράσματά τους ενισχύουν τις αξιώσεις ότι τα οργανικά τρόφιμα είναι πιο θρεπτικά από τα μη-οργανικά.

Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από την ομάδα οικολογικής καλλιέργειας Nafferton στο πανεπιστήμιο του Newcastle, διαπίστωσε ότι οι αγελάδες που βοσκούν σε οικολογικές φάρμες παράγουν γάλα που περιέχει σημαντικά υψηλότερες ποσότητες λιπαρών οξέων, αντιοξειδωτικών και τις βιταμινών από αυτές της συμβατικής κτηνοτροφίας. «Ήδη γνωρίζουμε ότι οι τροφές της αγελάδας έχουν μεγάλη επιρροή στην ποιότητα γάλακτος", αναφέρει η Gillian Butler, διευθύντρια ζωικού κεφαλαίου στην ομάδα Nafferton, η οποία επέβλεψε τη μελέτη. «Αυτό που είναι διαφορετικό σε αυτήν την έρευνα είναι ότι σαφώς δείχνει ότι στα οργανικά αγροκτήματα, το να αφήσει κανείς τις αγελάδες να βοσκήσουν φυσικά, είναι ο σημαντικότερος λόγος για τις διαφορές στη σύνθεση μεταξύ του οργανικού και συμβατικού γάλακτος."

Η έκθεση αναφέρει ακόμα ότι συναντώνται σημαντικές εποχιακές διαφορές στην ποιότητα του γάλακτος. Τα επιθυμητά λιπαρά οξέα και οι αντιοξειδωτικές ουσίες βρίσκονται σε υψηλότερα επίπεδα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν τρώνε οι αγελάδες τη φρέσκα χλόη και το τριφύλλι. «Κατά συνέπεια, η μελλοντική έρευνά μας εστιάζεται στο πώς να βελτιώσει τη θρεπτική σύνθεση του γάλακτος κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν οι αγελάδες κρατιούνται στο εσωτερικό και ταΐζονται κυρίως με τη συντηρημένη τροφή», λέει η κα Butler.

Η μελέτη, στην οποία επιστήμονες από το Newcastle συνεργάζονται με το Δανέζικο ίδρυμα για Γεωργικών επιστημών, είναι μέρος του προγράμματος QLIF για την υγεία των ζώων και την ευημερία. Το πρόγραμμα στοχεύει να αναπτύξει ασφαλέστερα και φτηνότερα οργανικά τρόφιμα υψηλότερης ποιότητας, για να ικανοποιήσει την αυξανόμενη ζήτηση για τα φυσικότερα, υγιέστερα τρόφιμα, παραχθέντα χρησιμοποιώντας τις λιγότερες χημικές και πρόσθετες ουσίες. «Αυτή η εργασία είναι ένα σημαντικό ορόσημο στο πρόγραμμα και σαφώς δείχνει ότι η διαχείριση του ζωικού κεφαλαίου με φυσικές μεθόδους είναι προσοδοφόρα και για μας και για αυτό», ανέφερε ο καθηγητής Carlo Leifert, συντονιστής του προγράμματος QLIF.

Αυτή η έρευνα επιβεβαιώνει τις προηγούμενες μελέτες, οι οποίες ανέφεραν υψηλότερες συγκεντρώσεις Ω-3 λιπαρών οξέων στο οργανικά παραχθέν γάλα από το γάλα που παρήχθη με τους συμβατικούς τρόπους. Τα Ω-3 λιπαρά οξέα έχουν συνδεθεί με τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών ασθενειών και καρκίνου. Η μελέτη περιέλαβε 25 αγροκτήματα σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο σε δύο διαφορετικές περιοχές, τη Νότια Ουαλία και τη βορειοανατολική Αγγλία. Οι επιστήμονες εξέτασαν τρία διαφορετικά συστήματα καλλιέργειας: συμβατική υψηλών απαιτήσεων, ελεγμένη οργανική, και μη-οργανικός βιώσιμη (χαμηλών απαιτήσεων). Η ομάδα Nafferton συνέλεξε 109 δείγματα γάλακτος από 25 εμπορικά αγροκτήματα. Αυτά ταξινομήθηκαν στα τρία διαφορετικά συστήματα παραγωγής και ελήφθησαν τον Αύγουστο και τον Οκτώβριο το 2004 και τον Ιανουάριο, το Μάρτιο και το Μάιο του επόμενου έτους. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δημοσιεύονται on-line στο περιοδικό Journal of Science of Food and Agriculture.

Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, το σημαντικότερο παγκόσμιο πρόβλημα είναι οι κλιματικές αλλαγές, σύμφωνα με το 90% των Ελλήνων - στην ίδια ερώτηση, ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 62% για την ίδια απάντηση, ενώ παρόμοια με τα ελληνικά ποσοστά συναντάμε στην Κύπρο, η οποία πλήττεται πιο έντονα από την άνοδο της θερμοκρασίας, αλλά και στις Σκανδιναβικές χώρες που έχουν θορυβηθεί από το λιώσιμο των πάγων και την ενδεχόμενη άνοδο του επιπέδου της θάλασσας και την αλλαγή των θαλασσίων ρευμάτων.

Συνολικά, οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν το σημαντικότερο πρόβλημα για δώδεκα από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη φτώχεια να απασχολεί περισσότερο την πλειοψηφία από τις υπόλοιπες. Αντίθετα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και στη Βουλγαρία και τη Δημοκρατία της Τσεχίας, το σημαντικότερο πρόβλημα σύμφωνα με την έρευνα είναι η τρομοκρατία.

Στην Ελλάδα, η έρευνα διεξήχθη από την ICAP, σε δείγμα 1000 ατόμων ηλικίας 15 και πάνω, με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου και στο διάστημα 28/3 μέχρι 17/4.

Όταν οι δρομείς μικρών αποστάσεων αγωνιστούν στο Πεκίνο αυτόν τον Αύγουστο, κανείς δε μπορεί να είναι σίγουρος ότι ο γρηγορότερος αθλητής θα πάρει κατ’ ανάγκη το χρυσό μετάλλιο. Η τρέχουσα τεχνολογία στα όπλα του αφέτη δίνει στους αθλητές στις εσωτερικές διαδρομές ένα απρόσμενο πλεονέκτημα ξεκινώντας από τους βατήρες.

Αν και οι αγωνοδίκες γνωρίζουν το πρόβλημα, δεν έχουν κανένα σχέδιο για να το διορθώσουν πριν από τους αγώνες του Πεκίνου αυτό το καλοκαίρι. Είναι ήδη γνωστό ότι ήχος από το πυροβόλο όπλο του αφέτη παίρνει περισσότερο για να φθάσει στους αθλητές που αρχίζουν από τις εξωτερικές διαδρομές από όσο στους ανταγωνιστές τους στο εσωτερικό. Τώρα μια νέα μελέτη προτείνει ότι οι αθλητές που ξεκινούν πλησιέστερα στο όπλο έχουν ένα άλλο πλεονέκτημα: η ένταση του πυροβολισμού τους ...ξυπνά κι έτσι αρχίζουν να τρέχουν γρηγορότερα. Μαζί, αυτές οι πρόσθετες ωθήσεις μπορούν να ανέλθουν σε περισσότερο από δέκατο ενός δευτερολέπτου σε μερικές κούρσες, το οποίο είναι αρκετό για να κάνει τη διαφορά μεταξύ του χρυσού και του ασημένιου μεταλλίου.

Άδικο πλεονέκτημα;

Ο ήχος από το πιστόλι του αφέτη μπορεί να χρειαστεί 150 χιλιοστά του δευτερολέπτου περισσότερα για το ταξίδι προς τους δρομείς στις εξωτερικές διαδρομές στους αγώνες, όπως η σκυταλοδρομία 4 x 100, όπου οι αρχικές θέσεις των δρομέων είναι τοποθετημένες κλιμακωτά. Για να διορθώσουν για αυτήν την αδικία, σε πολλά σημαντικά αθλητικά γεγονότα, οι διοργανωτές μεταδίδουν ραδιοφωνικά έναν τόνο έναρξης μέσω των μεγάφωνων που βρίσκονται ακριβώς πίσω από το βατήρα κάθε δρομέα, έτσι ώστε κάθε δρομέας να ακούσει την έναρξη ακριβώς στον ίδιο χρόνο.

Στους πιο σημαντικούς αγώνες χρησιμοποιείται ένα "σιωπηλό πυροβόλο όπλο", όπου το πυροβόλο όπλο του εκκινητή χρησιμεύει μόνο να προκαλέσει τον ήχο έναρξης. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες, εντούτοις, ακόμα χρησιμοποιείται ένα "δυνατό πυροβόλο όπλο" που παράγει τον παραδοσιακό πυροβολισμό.

Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι αυτός ο ήχος δίνει σε μερικούς δρομείς ένα άδικο πλεονέκτημα. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα (1996) και της Αθήνας (2004), οι δρομείς στις εξωτερικές διαδρομές στους αγώνες σκυταλοδρομίας ήταν πιο αργοί από τους βατήρες από τους δρομείς στις εσωτερικές διαδρομές. Στην πραγματικότητα, η καθυστέρηση κάθε διαδρομής στην έναρξη ήταν ακριβώς αυτό που θα προβλέπατε εάν οι δρομείς αποκρίνονταν στον ήχο του πυροβόλου όπλου, λεεί ο Jesus Dapena, ένας επιστήμονας βιο-μηχανικήες στο πανεπιστήμιο της Indiana στο Bloomington.

Οι δρομείς στην όγδοη (τελευταία) διαδρομή έφυγαν από τους βατήρες κατά μέσον όρο περίπου 150 χιλιοστά του δευτερολέπτου μετά από τους δρομείς στην πρώτη διαδρομή, λέει ο Dapena. Μια χρονική καθυστέρηση αυτού του μεγέθους μεταφράζεται σε διαφορά περίπου ενός μέτρου στη γραμμή τέρματος.

«Αυτό αποτελεί μεγάλο μειονέκτημα για έναν αθλητή που δεν μπορεί να αντέξει το παραμικρό μειονέκτημα", λέει ο Kevin Tyler, διευθυντής του Καναδικού κέντρου στίβου στο πανεπιστήμιο Alberta στο Έντμοντον, το οποίο προπονεί μερικούς από τους δρομείς του Καναδά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στην πραγματικότητα, αναφέρει ο Tyler, η επίδραση μπορεί να είναι μεγαλύτερη από αυτή, επειδή οι δρομείς αγχώνονται και τρέχουν χειρότερα όταν αντιλαμβάνονται ότι είχαν μια κακή εκκίνηση.

Η ηχηρότητα του όπλου είναι ένα δεύτερο πρόβλημα. Ο David Collins, νευροεπιστήμονας στο πανεπιστήμιο Alberta, και οι συνάδελφοί του πρόσφατα διαπίστωσαν ότι τόσο οι εκπαιδευμένοι δρομείς, όσο και η ανεκπαίδευτοι εθελοντές στο πείραμά τους, ξεκίνησαν περίπου 18 χιλιοστά του δευτερολέπτου γρηγορότερα, όταν ο ήχος έναρξης ήταν 120 decibels απ' ό,τι στα 80 decibels.

Ο δυνατότερος ήχος ήταν επίσης πιθανότερο να προκαλέσει πιο «ζωηρή» εκκίνηση, δίνοντας χρόνο αντίδρασης μικρότερο μέχρι 18 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Αυτό δίνει ένα περαιτέρω πλεονέκτημα στους δρομείς στις εσωτερικές διαδρομές, οι οποίοι θα ακούσουν έναν δυνατότερο πυροβολισμό. "Πρέπει απλά να αντικαταστήσουν το δυνατό πυροβόλο όπλο," λέει ο Collins, "κι έπειτα όλα θα είναι εντάξει."

Νέοι επιχειρηματίες από τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν τη δυνατότητα να μαθητεύσουν σε εταιρείες έμπειρων επιχειρηματιών άλλων κρατών μελών, στο πλαίσιο του προγράμματος ERASMUS ΝΕΑΡΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ που ανακοίνωσε πρόσφατα η Γενική Διεύθυνση Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στόχος του προγράμματος είναι η βελτίωση της επιχειρηματικότητας, της διεθνοποίησης και της ανταγωνιστικότητας των νέων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των νέων επιχειρηματιών που σκοπεύουν να ιδρύσουν ή, σε μικρότερο βαθμό, έχουν ιδρύσει πρόσφατα μια επιχείρηση.

Η τρέχουσα πρόσκληση απευθύνεται σε δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, επιχειρήσεις και φορείς που προωθούν την επιχειρηματικότητα, όπως επιμελητήρια, κέντρα στήριξης επιχειρήσεων, επαγγελματικές ενώσεις, οργανισμούς εκπαίδευσης και κατάρτισης, κ.ά. Περιλαμβάνει δύο μέρη:

• α) Ευρωπαϊκές συμπράξεις για καλύτερη κινητικότητα των νέων επιχειρηματιών: η μέγιστη επιχορήγηση της ΕΕ ανέρχεται σε 140.000 ευρώ ανά έργο, ενώ η διάρκεια κάθε έργου δεν υπερβαίνει τους 18 μήνες

  β) Συντονισμός, υποστήριξη και δικτύωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ενέργεια (α): η μέγιστη επιχορήγηση της ΕΕ ανέρχεται σε 200.000 ευρώ ανά έργο. Η μέγιστη διάρκεια των έργων είναι 22 μήνες.

Η επιχορήγηση της ΕΕ δεν θα υπερβεί το 90% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών, ενώ όλα τα έργα θα πρέπει να ξεκινήσουν πριν από το τέλος του 2008. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν τις αιτήσεις τους έως τις 20 Αυγούστου 2008. Περισσότερες πληροφορίες για τις κοινοπραξίες, τις επιλέξιμες δράσεις, κ.ά. είναι διαθέσιμες στο δικτυακό τόπο του προγράμματος.